Shuning uchun ba’zida kitoblar ikkinchi darajali bo‘lib qolgandek tuyulishi mumkin. Lekin inson rivojlanishni istasa, ertami-kechmi kitoblarga yuzlanadi. Asosiysi — majburlamaslik kerak. Doimiy “o‘qi, o‘qi” degan gap xuddi “xonangni yig‘ishtir” yoki “idish-tovoqlarni yuv” degandek eshitiladi — bu qiziqish uyg‘otish emas, balki nazorat qilish yo‘li.
Inson kitob o‘qishga o‘z xohishi bilan — qiziqib, berilib, kimdir bo‘lish va nimanidir chuqurroq tushunish istagi bilan kelganda, uni mutolaadan to‘xtatib bo‘lmay qoladi. Agar u kitoblar yangi bilim va imkoniyatlar ochishini anglab yetsa, ularga qayta-qayta murojaat qilaveradi.
Shu ma’noda Jek Londonning “
Martin Iden” asari doim yodimga tushadi. Men bu kitobni tez-tez tavsiya qilaman, chunki u deyarli o‘qishni bilmaydigan, lekin o‘ziga mos kelish istagi, muhabbati va rivojlanishga intilishi tufayli o‘zida aql bovar qilmas intizomni shakllantirgan oddiy yigit haqida hikoya qiladi. U uyqusini kamaytiradi, ishlaydi, o‘qiydi, o‘zi tushunmagan matnlarni qiynalib bo‘lsa-da o‘zlashtiradi. Bu kuchli xarakter va inson o‘zini qanday eplashi haqidagi hikoya. Mening nazarimda, bu juda muhim jihat.
Agar odamga qiziq bo‘lsa va u chindan ham rivojlanishni istasa, u albatta kitoblarga yuzlanadi. Asosiysi — majburlamaslik kerak.