Зағара нон — қорақалпоқларнинг анъанавий нони бўлиб, унинг номи «маккажўхори ёки тариқ нони» деган маънони англатади. У иссиқ иқлимга чидамли ва қадимдан қорақалпоқ ошхонасида буғдой ўрнига ишлатилиб келинган жўхори унидан тайёрланади.

Унга қовоқ ёки сабзи пюреси қўшилади, шу туфайли нон зич, ширинроқ ва бироз серсув бўлади. Бундай нонлар кичик, қалин доира шаклида ёпилади: тузилиши ва мазаси бўйича улар одатдаги ҳаводек енгил ўзбек нонига эмас, балки оғир уй кексига ўхшайди.

Зағара нонни Нукуснинг Марказий бозоридан харид қилиш мумкин. Қорақалпоқ нони жуда йўлбоп: у узоқ вақт қотмайди, ташишга чидамли, дўстлар ва қариндошларга мазали совға бўлади.

Қорақалпоқ дўппилари нақшларнинг қатъий геометрияси ва мўътадил ранг палитраси билан ажралиб туради, улар шуниси билан ўзбекча дўппилардан фарқ қилади. Улар қалин мато ёки уйда тўқилган газламадан тикилиб, ўсимликсимон ва ҳайвонот нақшлари, шунингдек, геометрик шакллар туширилган кашталар билан безатилади. Улар орасида фаровонлик, ҳимоя ва инсоннинг табиат билан алоқасини ифодаловчи тумор белгилари алоҳида эътиборга лойиқ.

Эркакларнинг дўппилари, одатда, қатъийроқ нақшлар билан вазмин рангларда, аёлларники эса тўйинган ранглар ва мураккаб кашта композицияси билан ажралиб туради.

Енгил ва ихчам қорақалпоқ дўппилари замонавий кийим-кечакка уйғунлашиб, этник услубдаги кўринишда ёрқин қўшимча бўлиб хизмат қилади.

Қорақалпоқ дўппиларини Жипек Жўли кўчаси 3-уй манзилидаги «Мир Сувенир» дўконидан сотиб олиш мумкин.

Тўқилган қўйчалар — Қорақалпоғистоннинг сайёҳлик жойларида учрайдиган қўлда ясалган пахмоқ совға.

Маҳаллий усталар уларни табиий жун ёки пахта ипидан ясайди. Ҳар бир ўйинчоқ ўзига хос: ўлчами, шакли ва «феъл-атвори» билан ажралиб туради, улар билан шуниси билан фабрикаларда, саноат миқёсида ишлаб чиқарилган ўйинчоқлардан фарқ қилади.

Қўйчалар нафақат болалар учун ўйинчоқ сифатида, балки уй безаги ёки минтақанинг анъанавий турмуш тарзини акс эттирувчи уй шинамлигининг рамзи сифатида ҳам қадрланади.

Нақшли сопол ликопчалар ушбу ҳудуддаги энг машҳур совғалардан бири. Рассомлар бунда кўпинча анъанавий нақшлар, қишлоқ манзаралари, маиший лавҳалар, байрам ва маросимларни тасвирлайди.

Ёрқин нақшлар туфайли ликопча нафақат эсдалик совғасига, балки уй безагининг замонавий қисмига ёки қорақалпоқ маданиятини қадрловчилар учун ўзига хос туҳфага айланади.

Ликопчалар бозорларда ва совға дўконларида сотилади.

Aynalayin — Қорақалпоғистоннинг визуал ўзига хослиги билан ишлайдиган ва уни замонавий кундалик кийимлар тилига ўгирадиган маҳаллий кўча бренди. Тўпламларда ёзувлар, графика ва Қорақалпоғистон маданияти ҳамда муҳитидан илҳомланиб, қайта талқин этилган нақшли элементлардан фойдаланилган. Бу таклиф кундалик ишлатиш мумкин бўлган совғаларни афзал кўрадиганлар учун: бу бренд маҳсулотларини маҳаллий маданият ва муҳит билан боғлиқликни сақлаб қолган ҳолда ҳар куни кийиш мумкин.

Aynalayin брендининг кийим-кечак коллекциялари «Айсанем» дўконида тақдим этилган, манзили шу: Жипек Жўли кўчаси, 1/7.

Бренд Тошкентда ҳам мавжуд, Ўзбекистон бўйлаб етказиб бериш хизмати бор.

Қовоқларни бўяш учун усталар махсус навлардан фойдаланади, улар текис шакли ва силлиқ юзаси билан ажралиб туради, бу бўяш учун қулай. Тўйинган ранглар ва ифодали нақш туфайли бундай буюмлар уйда эътиборни тортади.

Нукусда қовоқ бўяш билан рассом Айбўлган Даулетназарова шуғулланади. У акрил бўёқлари ва анъанавий қорақалпоқ нақшларидан фойдаланиб, уларни табиий материалнинг ҳажмли шаклига мослаштиради.

Асарларда ўсимликсимон нақшлар, аёллар портрети, ўтов ва уй-рўзғор буюмлари тасвири учрайди. Маҳсулотнинг нархи ўлчамига қараб белгиланади.

Қорақалпоғистонда гиламдўзлик узоқ тарихга эга бўлиб, анъанавий равишда маҳаллий аҳолининг кўчманчи турмуш тарзи билан боғлиқ. Бу ерда жундан тайёрланган буюмлар нафақат уй-рўзғор ашёлари, балки ўтов ва оила ўчоғи безакларининг бир қисми бўлган.

Тўқиш техникаси ҳам текис қопламалар, ҳам тукли буюмлар яратиш имконини берган. Табиий материал иссиқликни ва буюмнинг тузилишини яхши сақлайди.

Қўйнинг қалин жунидан нафақат катта гиламлар, балки безакли ёстиқлар, юмшоқ ёпинчиқлар ва стол учун кичик буюмлари ҳам тайёрланади.

Характерли нақшлар усталар томонидан авлоддан-авлодга ўтиб, халқнинг маданий меросини ва минтақанинг эстетик дидини акс эттиради.

Жун маҳсулотлари совға дўконларида, жумладан, юқорида тилга олинган «Айсанем» дўконида сотилади.

Манзил: Жипек Жўли кўчаси, 1/7.

Махада Алламбергенова замонавий қўғирчоқ устаси бўлиб, унинг асарлари оддий совғалар доирасидан чиқиб, тўлақонли санъат асарларига айланган. У ўз ишларида қорақалпоқ анъаналари бўйича чуқур билимини бадиий маҳорат билан уйғунлаштириб, аралаш техникалардан фойдаланади: мато, қўл каштаси, безак элементлари ва миниатюра аксессуарлар.

Ҳар бир қўғирчоқ қўлда тайёрланади. Муаллиф миллий кийим, соч турмаги ва тақинчоқларни пухта ўйлаб яратади. Бу элементлар қорақалпоқ халқининг турмуш тарзи, урф-одатлари ва эстетикасининг ўзига хос хусусиятларини, шунингдек, минтақада бошқа миллатларнинг мавжудлигини акс эттиради.

Махада тайёрлаган буюмлар қорақалпоқ маданияти ҳақида ўзига хос тарих сўзлайди.

Устанинг қўғирчоқларини Нукусдаги И. Савицкий номидаги Давлат санъат музейида сотиб олиш мумкин.

Қорақалпоғистон заргарлик санъати билан ҳам машҳур. Усталар кумуш, олтин суви югуртириш ва нозик металл ўймакорлиги билан шуғулланади. Бу ерда минтақанинг маданияти, мифологияси ва анъаналарини акс эттирувчи этник нақшлар ва рамзий безаклар билан тақинчоқлар яратилади.

Одил Тажимуратов анъанавий ҳунармандчилик ва замонавий дизайнни уйғунлаштирган ҳозирги замон қорақалпоқ заргари. Уста тақинчоқларга замонавий оҳанг бериб, уларнинг асл маъноларини сақлаб қолади.

Унинг тўпламларида бир нусхада қўлда ясалган нафис узуклар ва кулонлар ҳам, улкан ва таъсирли тақинчоқлар ҳам мавжуд.

Заргарнинг маҳсулотларини И. Савицкий номидаги Давлат санъат музейида, шунингдек, Чимбой шаҳридаги устанинг ўз устахонасидан харид қилиш мумкин.

Замонавий қорақалпоқ рассоми Бахтиёр Серекеевнинг рангтасвир асарлари ва безакли қовоқлари мавзулари миллий руҳда ишланган анъанавий асарлар орасида яққол ажралиб туради.

Унинг асарлари рамзийликка, умумлаштирилган шаклларга ва ҳис-туйғулар ҳамда маъноларнинг асосий ташувчисига айланадиган тўйинган рангларга асосланади. Муаллиф эътиборини инсон ва унинг ички дунёсига қаратади: оилавий алоқалар, мулоқот, ёлғизлик, фалсафий ҳолатлар.

Серекеев рангтасвирдан ташқари, безакли қовоқлар тайёрлаб, уларни мустақил санъат асарларига айлантиради. Расмларда ҳам, ҳажмли асарларида ҳам у мажозий тилдан фойдаланади, шу сабабли унинг асарлари оддий эсдалик совғалари эмас, балки яхлит санъат ифодаси сифатида қабул қилинади.

Рассом ўз асарларини Дийдар кўчаси 10-уй манзилидаги уй-устахонасида сотади.