Kishi ulg‘aygani sari bu hayotdagi muammolar bolaligida o‘qigan ertaklaridagi kabi qandaydir sehrli so‘z yo tayoqcha bilan emas, balki aql bilan hal qilinishini anglab boradi. Lekin bu — hayotda mo‘’jizalar umuman sodir bo‘lmaydi, degani emas. Turli ixtirolar, masalan tibbiy kashfiyotlar sabab ayrimlarning oyoqqa turishi, yorug‘ dunyoni ko‘ra boshlashi, eshitishi va umuman dardlarga davo topilishi ham bir karomat asli.

Aka-singil Ubaydullayevlarning bu boradagi fikri biroz boshqacharoq — toshqotgan, ko‘zlari ko‘r va quloqlari kar qalb qarshisida ilm-fanu kashfiyotlar ham ojiz. Qalb, uning his qilishdan to‘xtamasligi eng katta mo‘’jiza, musiqa esa so‘zlar ifodalolmaydigan qalbning iqrori. Bu iqror Azamatning childirmasi, Sevaraning bo‘lsa gitarasida dilhiroj bo‘lib yangraydi.

21 yoshida hamshahariga turmushga chiqqan buxorolik Dilovar Bafoyeva to‘ng‘ich farzandi — Azamatni ilk bor bag‘riga bosganida tushkunligu shamollashlar bilan o‘tgan homiladorligidagi qiyinchiliklarni esidan chiqarib yuborgan. Oradan ma’lum vaqt o‘tib, Toshkentda o‘qiyotgan turmush o‘rtog‘ining yoniga ko‘chib kelganida, hali bir yoshga to‘lib ulgurmagan o‘g‘li kasal bo‘lib qoladi.

Kutilmagan tashxisdan tushkunlikka tushgan ota-ona, avvaliga, bolamiz do‘stu begona orasida gap-so‘zga qoladi, deb bu haqda hech kimga aytmaslik haqida o‘ylaydi. Lekin keyinroq bu holatni birinchi galda o‘zlari qabul qilishlari lozimligini, qolaversa, bu uyaladigan va yashiradigan narsa emasligini tushunib yetadi.

Hali hech kim bilmagan payt Azamatning ovozlarga e’tiborsizligini birinchilardan bo‘lib bobosi payqaydi. Kun kelib ikkala nabirasining qariyb 35 ming dollarlik operatsiyasini ham aynan Ubaydullo ota qoplaydi.

Onda-sonda otasining ishxonasiga borib, umrida ilk bor eshitayotgan kichkintoylarning hayratini kuzatishni yoqtiradigan va kelajakda o‘zi ham dadasi — Maxsud akaning ishidan davom ettirib, hayrat ulashish niyatida bo‘lgan Sevaraning operatsiyasi esa O‘zbekistonning o‘zida o‘tkazilgan.

“Azamatning operatsiyasi yaxshi o‘tgach, 2009-yili Sevara uchun shifokorlarni Toshkentga chaqirtirganmiz. Respublika neyroxirurgiya ilmiy markazida Sevara va yana ikki kishi operatsiya qilingan. O‘shanda bu eshitish implantlarini o‘rnatish bilan bog‘liq O‘zbekistonda o‘tkazilgan birinchi amaliyot bo‘lgandi”, — deya eslaydi Dilovar opa.

Shunday qilib, olamni ovozlar vositasida ham anglashni Azamat 5 yoshida, Sevara esa 2,5 yoshidan boshlaydi. “Oyi”, “dada” degan so‘zlarni eshitishni besh yil kutgan ota-ona farzandlaridagi kichik o‘zgarishlarni ham katta sensatsiyadek kutib oladi. Bolalarning tovushlarga reaksiyasini, talaffuz qilishga urinishini zo‘r hayajon bilan kuzatadi. Ovozlar bilan bog‘liq kashfiyot, masalan, Azamatning o‘ziga ham qiziq bo‘lgan.

Eshitish bo‘yicha nogironligi bor ba’zi bolalarning ota-onalari implant naf berganidan xabar topgach, natija bilan tanishish uchun Maxsud akalarnikiga kelib turishi odatiy holga aylanib qolgan. Xonadon egalari ham umid bilan kelganlarni har doim ochiq chehra bilan kutib olib, imkon qadar yordam berishga harakat qilgan.

“Poytaxt va viloyatlardagi sharoitlar bir-biridan keskin farq qilishini bemor, nogironligi bor bolalarning ota-onalari juda yaxshi biladi. Surdopedagogga berish, mutaxassis bilan shug‘ullantirishga sharoiti yo‘qligi bois farzandi rivojlanishdan ortda qolayotgan, buning uchun ich-etini yeyayotganlar, yolg‘iz onalar qancha. Ularni hech bo‘lmasa ma’nan qo‘llab-quvvatlash, imkoni boricha ko‘maklashish kerak”, — deb hisoblaydi Dilovar opa.

“Transport, ko‘chalar va umuman jamoat makonlari qulay va inklyuziv bo‘lsa, ta’lim dargohlarida har kim teng ta’lim ololsagina inson o‘zini jamiyatning to‘laqonli bir bo‘lagi ekanini his qiladi”, — deydi onasining maktab bilan bog‘liq tahqirlovchi vaziyatga duch kelganini eslagan Sevara.

Mening farzandim ham boshqa bolalar kabi oddiy maktabga borishga haqli, degan shahdidan qaytmagan ayol o‘g‘lini oxiri 146-maktabga joylashtirishning uddasidan chiqadi.

“Moslashuv sekin bo‘lganigami, Azamat biroz tortinchoqroq edi. Shungamikin, maktabda o‘quvchilar bilan tanishuv vaqti uyalganidan tashqariga qochib chiqqan. Keyin maktab rahbari Zurriyot opaning o‘zi uni sinfga olib kirib, joylashtirgan”, — deb eslaydi ona.

Umuman, Azamatni bir safar to‘rt-besh bola o‘rab olib, qulog‘idagi apparati haqida so‘roq qilgani, Sevara bir-ikki marta ustozlarining bo‘lmag‘ur gap-so‘zlaridan yig‘lab kelganini hisobga olmasa, aka-singilning bolaligi yaxshi voqealar va to‘garaklardagi qiziq mashg‘ulotlar bilan o‘tgan. Bunda, albatta, ularning hamma bilan bir va teng o‘sishi uchun intilgan ota-onaning o‘rni beqiyos.

Nima qilsa bolalarining kelajagi uchun manfaatli bo‘lishi haqida ko‘p bosh qotirgan ota-ona aka-singilni qo‘shimcha mashg‘ulotlar — rassomchilik va raqsga bergan.

“Ham band bo‘lsin, ham ijtimoiylashsin, deya bolalarni imkon qadar uyda olib o‘tirmaslikka harakat qilganmiz. Yassi oyoq bo‘lgani uchun Sevarani gimnastika va raqs to‘garaklariga ham berganimizda, ayrim qarindoshlarimiz gap-so‘z qilgan. Agar odamlarning bunday gaplariga quloq solganimizda, bolalarimiz rivojlanishda orqada qolgan bo‘lardi”, — deydi Dilovar opa.

Aka-singil to‘garaklarga qatnab yurgan vaqti ularga qo‘yilgan implantlarni ishlab chiqargan “Med-El” kompaniyasi festival va tadbirlar uchun iste’dodli bolalarni saralab olishni boshlagan. Sahna chiqishlariga tayyorgarlik jarayonida Azamat va Sevaradagi san’atga qiziqishni ko‘rib, tashkilotchilardan biri bolalar musiqa va raqs bilan yaxshiroq shug‘ullanishlari uchun ularni “Orom” nomli 38-maktabga o‘tkazishni tavsiya qiladi. “Orom”da bolalarga Zuhra ismli ustozi raqs sir-asrorlari, Ilhom muallim esa cholg‘u asboblari chalishni o‘rgatadi.

Eshitish bo‘yicha imkoniyati cheklanganlar o‘rtasida o‘tkaziladigan “Sehrli simfoniya” musiqiy festivalida bir necha bor muvaffaqiyatli qatnashgan aka-singil Ubaydullayevlar hozirda talaba — Sevara Farmatsevtika ta’lim va tadqiqot institutida davolash ishi yo‘nalishida, akasi Azamat esa Buxoro davlat universitetida Jismoniy tarbiya va sport fakultetida tahsil oladi.

Canon Young People dasturi doirasida tashkil qilingan suratga olish mahorat darslaridagi ishtirokidan keyin fotografiyaga ham qiziqib qolgan bu aka-singil ularni doim qo‘llab-quvvatlaydigan ota-onasini dunyodagi eng kuchli va matonatli insonlar deb biladi. 2023-yili onkologiyani yenggan Dilovar opa esa, o‘z navbatida, sabr va irodani farzandlaridan, ularning yutuqlaridan olishini ta’kidlaydi.

“Hayot ertaga bizni qayerga olib borishi, kimni qanday ko‘yga solishi noma’lum. Shunday ekan, yaqinlarimizni borida qadrlab, imkon boricha mehr va muhabbatimizni darig‘ tutmaylik”, — deydi implantli insonlarga achinish emas, hammadek munosabatda bo‘lish kerakligini ta’kidlovchi Azamat va Sevaraning onasi.