Аёлларни бахтли ва гўзалроқ қиладиган ҳунарманд Наргиза Қодирова ҳикояси
Тақинчоқ ясаш унинг ҳозирги даромад ва ҳаловат манбаи. Ясаганларини Instagram’га жойлайди, кўргазмаларга олиб чиқади. «Ирода» лойиҳасининг бу галги қаҳрамони — болалигида «ота» сотиб олмоқчи бўлган, Президент халқ қабулхонасига 800 дан зиёд мурожаат йўллаган Наргиза Қодирова.
Тақинчоқ ясаш унинг ҳозирги даромад ва ҳаловат манбаи. Ясаганларини Instagram’га жойлайди, кўргазмаларга олиб чиқади. «Ирода» лойиҳасининг бу галги қаҳрамони — болалигида «ота» сотиб олмоқчи бўлган, Президент халқ қабулхонасига 800 дан зиёд мурожаат йўллаган Наргиза Қодирова.
«Ирода» — синовларга бой ҳаёти ҳақида ҳикояси бор, аммо ўзи ҳақида гап кетганида биринчи галда бошқалардан фарқли жиҳатларига эмас, балки унинг ҳам инсон эканлигига, қобилияту салоҳиятига эътибор қаратилишини истовчи ватандошларнинг кечмишлари бериб бориладиган лойиҳадир. Унда ўз ҳаёт ҳикояси билан бўлишмоқчи бўлганлар Телеграм’да @Iroda_loyihaBot орқали боғланиши мумкин.
«Ойи, қаранг, худди маликаларникидек» — кўргазмада онасини ҳайҳайлашига қарамай, югуриб юрган қизалоқ, қуёш нурида товланаётган тақинчоқлар қўйилган стол олдига келганда таққа тўхтайди. Рухсат сўраб, ферузаранг сирғани тақиб кўради. Онасининг «жойига қўй, бу катта қизларники» деганига ҳам парво қилмай, кўзгудаги аксига маҳлиё бўлганича жилмаяди.
Табассумни энг чиройли безак деб биладиган Наргиза Қодирова ўзи ясаган зеб-зийнатлари билан хотин-қизларнинг мана шундай қувончига сабаб бўлаётган бир пайтда, «Ишбилармон аёл 2025» тақдирлаш маросимида унинг исми янграйди. ЎзЛиДеП уюштирган танловда у «Энг матонатли тадбиркор аёл» номинациясида ғолиб деб топилди…
Табассумни энг чиройли безак деб биладиган Наргиза Қодирова ўзи ясаган зеб-зийнатлари билан хотин-қизларнинг мана шундай қувончига сабаб бўлаётган бир пайтда, «Ишбилармон аёл 2025» тақдирлаш маросимида унинг исми янграйди. ЎзЛиДеП уюштирган танловда у «Энг матонатли тадбиркор аёл» номинациясида ғолиб деб топилди…
Танлов
Ҳаёт танлов ва танловсизлик ўртасидаги парадокс. Қаерда туғилиб, қачон вафот этишимиз ихтиёримизда эмас, лекин умрнинг қандай кечиши — танлов. Туғиладиган оила ва ота-онани танлолмаймиз, аммо қурадиган оиламиз ва қандай ота-она бўлишимиз — танлов. Туғма касалликлар танлов эмас, лекин дарди бор инсонларга қандай муносабатда бўлиш ҳам бир танлов.
реклама
реклама
Туғма маймоқлик ташхиси билан дунёга келган Наргиза Қодирова икки ёшга тўлар-тўлмай, отасининг танлови сабаб, онаси — Дилором аянинг қизлик уйида катта бўлади.
Боғчага бормаган, мактаб таълимини ҳам уйда олган Наргизанинг дарсларини дўхтир бобоси — Сиддиқ Исҳоқовнинг ўзи назорат қилади. Уни ўз фарзандлари қаторида кўриб, унга ҳамма нарсанинг энг яхшисини илинган тоғаси эса Наргизанинг ҳофизасида идеал ота образида қолади.
Боғчага бормаган, мактаб таълимини ҳам уйда олган Наргизанинг дарсларини дўхтир бобоси — Сиддиқ Исҳоқовнинг ўзи назорат қилади. Уни ўз фарзандлари қаторида кўриб, унга ҳамма нарсанинг энг яхшисини илинган тоғаси эса Наргизанинг ҳофизасида идеал ота образида қолади.
“
Бир пайтлар „ГУМ“ (Чорсудаги ҳозирги Тошкент савдо маркази — таҳр.) болалигимнинг энг машҳур, ҳамма нарса топиладиган жойларидан бири эди. Бир куни уйга ўша ердан олинган ва ҳали жони узилиб улгурмаган балиқ олиб келишган. Унинг тириклигини кўриб, „демак, у дўконда бошқа жонли нарсалар ҳам сотилар экан“, деб ўйлаб, онамга „юринг, ада сотиб оламиз“, деганман
Унинг болалик оқшомлари «отамни асло кечирмайман», дея йиғлаш билан ўтади. Аммо жияни турмушга чиқаётганида отасидан дуо олиб, ота уйи билан хайрлашганини кўргач, унинг «отани кечирмаслик» борасидаги фикри ўзгаради.
«Гўдаклик вақтим „менга соғлом фарзанд керак“ дея мендан воз кечган отамни 22 ёшимда ўзим қидириб топдим. Қаршимга ичкиликка берилиб, бор-йўғидан айрилган, иккинчи турмушидан дунёга келган соппа-соғ ўғилларига ҳам оталик қилолмаган инсон чиқди. Ерга қараб, кўз ёшларини тиёлмаган отам, учрашувимиздан кўп ўтмай вафот этди», дейди у.
Журналистика
Онаси Дилором Исҳоқова ўқитувчи бўлгани учун бўлса керак, уларнинг хонадонидан «Муштум» журнали, «Туркистон» ва «Ўзбекистон овози» сингари газеталар аримайди. Мақолаю ҳикоялар оғушида улғайган қизнинг журналистикани танлашига Абдували Ражабовнинг қўшиқлари сабаб бўлади.
Телевизорда севимли хонандасининг интервьюсини кўргач, «журналист бўлсам, мен ҳам у билан суҳбатлаша оламан» деган хаёлда «Туркистон» газетасида кўрсатилган рақамга қўнғироқ қилади.
Телевизорда севимли хонандасининг интервьюсини кўргач, «журналист бўлсам, мен ҳам у билан суҳбатлаша оламан» деган хаёлда «Туркистон» газетасида кўрсатилган рақамга қўнғироқ қилади.
“
Ўша пайтдаги бош муҳаррир Салим Ашуров ҳолатим ва қизиқишим ҳақида эшитгач, таҳририятга чақирди. Шу тариқа, ҳафтада икки марта таҳририятга қатнаб, «Туркистон»га катта-кичик мақолалар ёза бошладим. Бир муддат «Қизлар даврасида» деган кичик бир рукнни ҳам юритдим. Бу орада «Матбуот уйи»нинг бошқа бир қаватида жойлашган «Ўзбекистон овози»да «Ёш қаламкашлар» мактаби очилди. Салим Ашуров мени ўша тўгаракка олиб тушиб, бош муҳаррирга мақолаларимни кўрсатди. Унинг тавсияси асосида тўгаракка қабул қилиндим. 20 дан ортиқ тингловчидан фақат уч нафарига курсни муваффақиятли тамомлагани учун диплом берилган — улар орасида мен ҳам бор эдим.
Бу орада 11-синфни тамомлаган Наргиза Мирзо Улуғбек номидаги Ўзбекистон Миллий университетининг журналистика факультети сиртқи бўлимига ўқишга киради.
Жамоат транспорти пандусли, қулай бўлмагани учун ўқишга таксида қатнайди. Факультетга энг яқин дарвоза доим қулф турарди, аммо Наргиза айнан ўша дарвозани очтиради. Юқори қаватдаги аудиторияга чиқиб-тушиш ноқулайлиги учун деканатга илтимос қилиб, ўз гуруҳининг дарсларини биринчи қаватга кўчиртиради
Жамоат транспорти пандусли, қулай бўлмагани учун ўқишга таксида қатнайди. Факультетга энг яқин дарвоза доим қулф турарди, аммо Наргиза айнан ўша дарвозани очтиради. Юқори қаватдаги аудиторияга чиқиб-тушиш ноқулайлиги учун деканатга илтимос қилиб, ўз гуруҳининг дарсларини биринчи қаватга кўчиртиради
“
Биринчи марта катта даврага қўшилганимда, боғчага борган, мактабга қатнаганларниг ижтимоийлашуви ва ҳақини талаб қилиши анча осонлигини пайқаганман. Мени эса домлаларнинг саволига жавоб бераётганда негадир кўзимдан дувиллаб ёш оқар, курсдошларимнинг тантиқликларига эътироз билдиролмасдим. Онам иккинчи курс пайтим бувим йиқилиб, ётиб қолмагунча ўқишга мен билан қатнади. У мен билан келолмай қолган кунларнинг бирида ҳаммаси ўзгарди. Ёнимда ҳар доим ҳам яқинларим бўлмаслигини, ўзимни хафа қилдирмаслик эса аввало ўз масъулиятим эканини тушуниб етдим. Бир неча бор ўз китобини кутубхонага топширтирган гуруҳдошимнинг навбатдаги: „Бор, ташлаб кел!“, деган қистовига ниҳоят йўқ дея олганман.
У 2008 йили ўқишни битириб, университет ва «Ўзбекистон овози» газетасидан олган дипломи билан мутахассислиги бўйича иш излайди. Аммо иш берувчилар турли баҳоналар билан уни ишга олишни рад этади. Масалан, «Ёшлар» радиоси ҳеч бир тушунтиришсиз ишга қабул қилмайди, телевидениедагилар эса «кўринишингиз бизга тўғри келмайди», деб жавоб беради. Қаттиқ тушкунликка тушган битирувчининг журналистикадан кўнгли қолади.
Аммо бироз вақт ўтиб, ўзини қўлга олади, бошқа соҳаларни синаб кўради. Макияж курсини ўқиб тамомлаб, Ногирон ишбилармон аёллар миллий ассоциацияси раҳбарининг таклифи билан, ногиронлиги бор хотин-қизларга пардоз-андозни ўргатади. Айни вақтда, ўзи ҳам турли лойиҳаларда ҳам қатнашади. Хусусан, «Юлдузлар давраси»да номли дастур доирасида — бир вақтлар орзу қилганидек — севимли санъаткоридан интервью олишга ҳам муваффақ бўлади.
Аммо бироз вақт ўтиб, ўзини қўлга олади, бошқа соҳаларни синаб кўради. Макияж курсини ўқиб тамомлаб, Ногирон ишбилармон аёллар миллий ассоциацияси раҳбарининг таклифи билан, ногиронлиги бор хотин-қизларга пардоз-андозни ўргатади. Айни вақтда, ўзи ҳам турли лойиҳаларда ҳам қатнашади. Хусусан, «Юлдузлар давраси»да номли дастур доирасида — бир вақтлар орзу қилганидек — севимли санъаткоридан интервью олишга ҳам муваффақ бўлади.
Шу билан бирга, туман ва шаҳар ҳокимликлари, бандликка кўмаклашиш марказларига бориб, иш топишга кўмаклашиш ёки салон очиш учун жой ажратиш масаласида ёрдам сўрайди. Мурожаатига асос сифатида ногиронлиги бор шахсларни қўллаб-қувватлаш ҳақидаги президент фармонини, унинг бандлик ва квоталар ҳақидаги бандларини кўрсатади.
“
Масъулларга боқиманда эмаслигим, шунчаки давлат нафақасини олиб ётолмаслигим, диплом ва ҳунарим борлигини тушунтирганман. Лекин ечим топиш ўрнига, шаҳар ҳокимлигидан туманга, туман ҳокимлигидан маҳалла раисига „бу фуқарони тинчит!“ деган буйруқ келган. Маҳалла ва Хотин-қизлар қўмитасидан уйимга келиб, онамга: „Қизингизни тинчлантиринг, уни деб биз гап эшитяпмиз, иш сўраб ҳол-жонимизга қўймаяпти“, деб кетишган», — эслайди Наргиза опа.
Онаси: «Қайси виждон билан шу гапни кўтариб келдинглар? Нега сиз тинч ишлашингиз учун мен боламнинг руҳини синдиришим керак? Мендан кейин уни боқасизми ё рўзғорини бутлаб берасизми?» дея, «ноқобил элчилар»ни қувиб солган. Шундай кунларнинг бирида зинадан йиқилиб тушган Наргиза Қодировага шифокори биринчи қаватга кўчмаса бўлмаслигини, яна йиқилса, тўшакка михланиб қолиши мумкинлигини айтади. Шифокорнинг гапига кириб, оила 2018 йили Гулободдан Қорақамишга — кўп қаватли уйнинг биринчи қаватига кўчади.
реклама
реклама
Мурожаат
Наргиза опа Ногиронлар жамиятидагилар билан бирга концертларга борганида кўп қийналганидан Президент порталига мурожаат қилавериб «Истиқлол» санъат саройига пандуслар қўйилишига маълум маънода сабабчи бўлганини, ярим ҳазил-ярим чин қилиб, кулиб, «энг катта ютуғим» дейди.
У Президент Халқ қабулхонаси, яъни «халқнинг дардини лип этиб ҳал қиладиган қабулхона» билан у очилган кундан таниш. Биринчи мурожаатини қолдириш учун кун бўйи қўнғироқ қилгани, доим банд бўлган телефонга тунги соат 2:15 дагина жавоб берилгани кечагидек ёдида.
У Президент Халқ қабулхонаси, яъни «халқнинг дардини лип этиб ҳал қиладиган қабулхона» билан у очилган кундан таниш. Биринчи мурожаатини қолдириш учун кун бўйи қўнғироқ қилгани, доим банд бўлган телефонга тунги соат 2:15 дагина жавоб берилгани кечагидек ёдида.
У ўшанда биринчи гуруҳ ногирони экан, ҳужжатлари жойида бўлишига қарамай, олти йилдан буён даволаниш учун шифохонага имтиёзли йўлланма ололмаётгани ҳақида ариза қолдирган. Орадан 3−4 кун ўтиб уйига «ордер» расмийлаштириш учун масъуллар келган.
Наргиза Қодирова ечимини узоқ кутган бу масаласи бирдан ҳал бўлаётганига қувониши керакми ё шундай дарров битиб кетадиган масала йиллаб пайсалга солинганидан хафа бўлиши керакми, тушунмай қолган.
Наргиза Қодирова ечимини узоқ кутган бу масаласи бирдан ҳал бўлаётганига қувониши керакми ё шундай дарров битиб кетадиган масала йиллаб пайсалга солинганидан хафа бўлиши керакми, тушунмай қолган.
“
Расмийлаштириш жараёнида ҳужжатларим жойидалигини айтишди, ваҳоланки, мен ҳар йили худди шу қоғозларни топширардим. Порталга қилинган мурожаатлар уч кун ичида ҳал қилиниши кераклиги учун мендан уни ёпиш учун имзо сўраб, «ордер»ни 6 ойдан кейин олишимни айтишди. Мен йўлланмани қачон қўлга олсам, ўшанда қўл қўйишимни айтгач, «ордер»ни ўша куниёқ кўтариб келишди. Шундан буён ҳар йили йўлланма олиб, даволанаман.
Умуман, Наргиза опани Халқ қабулхонасига мурожаат қилиш бўйича рекордчилардан деса ҳам бўлади. У ҳозиргача жами 849 марта мурожаат қилган. Ушбу мурожаатларининг 700 дан ортиғи автобуслар масаласида.
«Тошкентга пандусли автобуслар келганини эшитгач, улардан бирига чиқмоқчи бўлдим. Лекин ҳайдовчи ҳали целлофани ҳам олинмаган, янгилиги яққол билиниб турган пандусни „бузилган“ деган баҳона билан очиб бермади. Йўловчилар ҳам „ишламайди деяпти-ку, сенга автобусда нима бор, уйингда ўтир ё таксига чиқ“ қабилида гап қотган. Ўшанда бўғзимга нимадир тиқилган, ногиронлиги бор бошқалар ҳам шу аҳволга тушишини ўйлаганман. Кейин камера билан ўзимча „рейд“ қила бошладим. Пандусини тушириб бермаган ё аравачадагиларни кўриб, бекатда тўхтамай ўтиб кетадиган автобусларни видеога олиб, порталга юборавердим», — дейди у.
«Тошкентга пандусли автобуслар келганини эшитгач, улардан бирига чиқмоқчи бўлдим. Лекин ҳайдовчи ҳали целлофани ҳам олинмаган, янгилиги яққол билиниб турган пандусни „бузилган“ деган баҳона билан очиб бермади. Йўловчилар ҳам „ишламайди деяпти-ку, сенга автобусда нима бор, уйингда ўтир ё таксига чиқ“ қабилида гап қотган. Ўшанда бўғзимга нимадир тиқилган, ногиронлиги бор бошқалар ҳам шу аҳволга тушишини ўйлаганман. Кейин камера билан ўзимча „рейд“ қила бошладим. Пандусини тушириб бермаган ё аравачадагиларни кўриб, бекатда тўхтамай ўтиб кетадиган автобусларни видеога олиб, порталга юборавердим», — дейди у.
Фуқаро сифатида муаммоларга бефарқ эмаслиги ўз натижасини бермай қолмайди. 8-автобус саройи раҳбарияти алоқага чиқиб, вазиятни назоратга олганини маълум қилади. Ҳайдовчилар билан бўлган учрашувда Наргиза опа ҳар ким жамоат транспортидан фойдаланишга ҳақлилигини эслатишдан ташқари, ногиронлиги бор шахсларнинг ҳуқуқлари тўғрисидаги конвенция ва қонундан ҳам мисоллар келтиради.
Ҳозир жамоат транспорти билан боғлиқ вазият бирмунча яхшиланганини таъкидлаган аёл шу кунларда тротуар ва пиёдалар йўлагига машинасини кўндаланг қилиб парковка қиладиган ҳайдовчилардан зада бўлган. Айтишича, бу нафақат ногиронлар, балки ёш болали оналар, велосипедчилар, умуман, барча пиёдаларга ноқулайлик туғдиради. Пиёдалар йўлаги ёпиб қўйилгани сабаб одамнинг автойўлга чиқишга мажбур бўлиши оқибати эса бахтсиз якун топиши мумкин.
Ҳозир жамоат транспорти билан боғлиқ вазият бирмунча яхшиланганини таъкидлаган аёл шу кунларда тротуар ва пиёдалар йўлагига машинасини кўндаланг қилиб парковка қиладиган ҳайдовчилардан зада бўлган. Айтишича, бу нафақат ногиронлар, балки ёш болали оналар, велосипедчилар, умуман, барча пиёдаларга ноқулайлик туғдиради. Пиёдалар йўлаги ёпиб қўйилгани сабаб одамнинг автойўлга чиқишга мажбур бўлиши оқибати эса бахтсиз якун топиши мумкин.
Маъно
Наргиза Қодирова Қорақамишга кўчгач, имтиёзли кредит олиб, уйида гўзаллик салони очган. Икки-уч нафар-талаба қизни иш билан таъминлаган ҳам. Ҳаммаси энди жойига тушай деганида, карантин бошланиб, бошқа жойлар қатори салони ҳам ёпилган. Бу орада турмуш қуриб, ажрашгани ҳам руҳияти ва соғлиғига таъсир қилмай қолмаган. Алал-оқибат, ҳассаси ўрнини аравача эгаллаган.
Мана шу оғир даврда ўзини чалғитиш учун тақинчоқ ясай бошлайди. Бу ишга шу қадар берилиб кетадики, ясаган нарсалари бир тўплам бўлиб қолганини ҳам сезмай қолади. Танишининг тавсияси билан «Ҳунарманд» уюшмасига аъзо бўлиб, ишларини кўргазмаларга олиб чиқади.
Мана шу оғир даврда ўзини чалғитиш учун тақинчоқ ясай бошлайди. Бу ишга шу қадар берилиб кетадики, ясаган нарсалари бир тўплам бўлиб қолганини ҳам сезмай қолади. Танишининг тавсияси билан «Ҳунарманд» уюшмасига аъзо бўлиб, ишларини кўргазмаларга олиб чиқади.
“
Кўргазмаларга энди чиққанимда тақинчоқларни шундоқ стол устига ёйиб қўярдим. Вақт ўтиши билан атрофдагиларни кузатиб,қандайдир ўзгартиришлар киритишим кераклигини тушуниб етдим. Секин-аста маникенларга илишни, қадоқлашни, қутига тасма ва логотип туширишни бошладим.
Одамларнинг қизиқиши ва тақинчоқларнинг сотилиши унга мотивация, тошу мунчоқлар билан кимнидир чиройли ва бахтлироқ қилиш эса завқ беради. Ҳали фойдага кирмаган бўлса-да, севимли ишидан ҳаловат ва озми-кўпми даромад топаётганидан ўзини бахтли ҳис қилади. Зебу зийнатларни ижтимоий тармоқларга жойлаб, буюртма ҳам олади.
Бироз вақт ўтганидан кейин Олмазор туман ҳокимининг қабулида бўлиб, фаолиятини кенгайтирмоқчилиги, қолаверса уйдан чиқмаслик руҳиятига салбий таъсир қилмаётганини тушунтирган. Ўша куниёқ маҳалласида унинг учун кичик бир «будка» ўрнатиб берилган. Бир муддат шу жойда ишлашач, 2024 йили ҳокимликка қарашли Ҳунармандлар марказидан хона ажратилган.
Бироз вақт ўтганидан кейин Олмазор туман ҳокимининг қабулида бўлиб, фаолиятини кенгайтирмоқчилиги, қолаверса уйдан чиқмаслик руҳиятига салбий таъсир қилмаётганини тушунтирган. Ўша куниёқ маҳалласида унинг учун кичик бир «будка» ўрнатиб берилган. Бир муддат шу жойда ишлашач, 2024 йили ҳокимликка қарашли Ҳунармандлар марказидан хона ажратилган.
«Хона ажратишгач, хурсандлигимдан ичимга сиғмай, даволаниш учун йиғиб қўйган пулимни ҳам уни жиҳозлашга сарфладим. Икки қизни шогирдликка олиб, ҳунар ўргатдим. Лекин икки ой ишлаб улгурмасимдан бино давлат активларига ўтиб, сотувга қўйилганидан хабар топдим. Ҳоким бу бино сотилгунча алоҳида жой қилиб беришни ваъда қилди. Ҳозирча шу ердаман, кейин нима бўлади — билмадим», — дейди у.
Ҳунари билан ҳаётига маъно киритган Наргиза Қодирова белгиланган ҳақ-ҳуқуқларни талаб қилишдан уялмаслик, масъулиятсизликка эса кўз юммаслик керак, деб ҳисоблайди. «Қоидабузарликларга бефарқ бўлмаслик нафақат фуқаролар, балки давлат учун ҳам муҳим», — дейди у.
Ҳунари билан ҳаётига маъно киритган Наргиза Қодирова белгиланган ҳақ-ҳуқуқларни талаб қилишдан уялмаслик, масъулиятсизликка эса кўз юммаслик керак, деб ҳисоблайди. «Қоидабузарликларга бефарқ бўлмаслик нафақат фуқаролар, балки давлат учун ҳам муҳим», — дейди у.
Материални Гулираъно Мусаева тайёрлади.
Фотосуратлар муаллифи: Дилруҳ Исомиддинова / Gazeta.
Матн ва барча график материалларга бўлган ҳуқуқлар Gazeta нашрига тегишли. Gazeta интернет-нашрида эълон қилинган материаллардан фойдаланиш шартлари билан бу ерда танишиш мумкин.
Қизиқарли нарсаларни биласизми? У ҳақида бошқаларга айтиб бермоқчимисиз? Ўз ҳикоянгизни sp@gazeta.uz электрон манзилига юборинг.
