Фото: Евгений Сорочин / Gazeta
Маҳаллалар мусиқаси
Оксана Чусовитина билан суҳбат
Gazeta ва Yandex Music «Маҳаллалар мусиқаси» лойиҳасини давом эттиради. Бу сафарги қаҳрамон жаҳон гимнастикаси афсонаси Оксана Чусовитина бўлди. Биз у билан болалиги, ўз номи билан аталувчи мактаб, қизларга бўлган муносабат ва Олимпия ўйинлари ҳақида суҳбатлашдик.
Gazeta ва Yandex Music «Маҳаллалар мусиқаси» лойиҳасини давом эттиради. Бу сафарги қаҳрамон жаҳон гимнастикаси афсонаси Оксана Чусовитина бўлди. Биз у билан болалиги, ўз номи билан аталувчи мактаб, қизларга бўлган муносабат ва Олимпия ўйинлари ҳақида суҳбатлашдик.
Оксана Чусовитина — беқиёс аёл. Учрашувдан аввал унинг ўнлаб интервьюларини кўриб чиқдим, аммо у билан танишлик ҳиссини туя олмадим. Суҳбатдошлар у билан нуқул спорт ва ёши ҳақида гаплашиб, шахсиятини эътибордан четда қолдиргандек кўринди. Ўзи билан танишгач, Оксана Александровна бутун борлиғини машғулотларига бағишлаганини, кўплаб ижтимоий масалаларга ҳам айнан гимнастика нуқтаи назаридан келиб чиқиб баҳо беришига гувоҳи бўлдим. Спортга шунчалик берилмаганида, эҳтимол, ҳозирги даражасига ҳам чиқа олмаган бўларди. Айнан шу сабаб лойиҳанинг бу галги сони, аввалгиларидан фарқли ўлароқ, сайр эмас, балки суҳбат деб номланади ва унда сайр харитаси йўқ: спортчи гимнастикадаги вақти чекланганини айтиб, сайр қилишга ҳали улгуришини таъкидлади.
Биз у билан Тошкентнинг Миробод туманидаги Сарикўл кўчасида жойлашган Оксана Чусовитина номидаги ихтисослаштирилган спорт гимнастикаси мактаби залида учрашдик. Бундай номдор спорт мактаблари Ўзбекистонда атиги иккита. Иккинчиси боксчи Баҳодир Жалолов шарафига номланган.
Оксана Чусовитина номидаги гимнастика мактаби ҳақида
Чусовитина мактабини ташкил этиш тўғрисидаги қарор президент Шавкат Мирзиёев томонидан 2022 йили имзолаган, бироқ Сарикўлдаги бино қурилиши ўтган йилнинг сентябригача давом этди. Болалар икки йил давомида 14-мактабда машқ қилиб, умумтаълим фанларни 147-мактабда ўқиб-ўрганишди.
«Мактабим қурилаётганда ҳамма нарсани назорат қилиб турдим. Икки йил давомида уни қабул қилмадим, — деб эслайди Оксана Александровна. — Менга: „Сиз ҳозир имзолаб бераверинг, кейин биз ҳаммасини тез бажариб ташлаймиз“, деган гапни кўп айтишди. Мен эса уларга: „Аввал ҳаммасини тезда бажаринг, кейин мен имзо қўйиб бераман“, деб туравердим. Эримдан пойдевор ва пол қандай қуйилаётганини кузатиб туришини сўрадим, чунки буларнинг барчаси чўккунига қадар кутиш керак. Улар эса нуқул шошиларди, тез-тез битирса-да, кетса. Аммо, чемпионларни етиштириш учун қурилиш ҳам сифатли бўлиши керак. Ахир биз спорт жиҳозларини шу полга қотирамиз-ку. Болалар машғулотлар вақтида бўйинларини қайириб олмасликлари учун, ишчилар қандай ишлаётганини доимий кузатиб турдим. Ҳатто унитазларни ҳам қотирмай, энг арзонини ўрнатишди. Ҳаммасини алмаштиришга мажбур қилдим».
«Мактабим қурилаётганда ҳамма нарсани назорат қилиб турдим. Икки йил давомида уни қабул қилмадим, — деб эслайди Оксана Александровна. — Менга: „Сиз ҳозир имзолаб бераверинг, кейин биз ҳаммасини тез бажариб ташлаймиз“, деган гапни кўп айтишди. Мен эса уларга: „Аввал ҳаммасини тезда бажаринг, кейин мен имзо қўйиб бераман“, деб туравердим. Эримдан пойдевор ва пол қандай қуйилаётганини кузатиб туришини сўрадим, чунки буларнинг барчаси чўккунига қадар кутиш керак. Улар эса нуқул шошиларди, тез-тез битирса-да, кетса. Аммо, чемпионларни етиштириш учун қурилиш ҳам сифатли бўлиши керак. Ахир биз спорт жиҳозларини шу полга қотирамиз-ку. Болалар машғулотлар вақтида бўйинларини қайириб олмасликлари учун, ишчилар қандай ишлаётганини доимий кузатиб турдим. Ҳатто унитазларни ҳам қотирмай, энг арзонини ўрнатишди. Ҳаммасини алмаштиришга мажбур қилдим».
Оксана Чусовитина Гимнастика федерациясининг «Юнусобод» спорт мажмуасидаги янги залини кўздан кечирмоқда.
Ҳозир бу ерда 155 бола таълим оляпти, уларнинг 24 нафари мактаб ҳузурида яшайди. Машғулотлар икки сменада ўтказилади. Куннинг биринчи ярмида қуйи синф ўқувчилари машқ қилади, кейин катта ёшдаги болалар келади. Уларнинг бари ўсмирлар ўртасидаги мусобақаларда қатнашади. Катталар ўртасидаги мусобақаларда 16 ёшдан чиқишлари мумкин — бу пайтга келиб ўсмирлар гимназиядаги ўқишни тугатиб, Юнусободдаги Гимнастика федерацияси залида машқ қиладиган асосий таркибга қўшилади, дейди Чусовитина.
Унинг айтишича, гимназияга қабул катта эмас. Бир йилда фақат 24 бола 1-синфга қабул қилинади. Фақат мактаб ишга тушган биринчи йили барча тўққиз синф учун қабул амалга оширилган. Қабул ёзда бўлади. Ҳар бир ўринга 45−50 нафар қиз ва шундан бироз камроқ ўғил болалар даъвогарлик қилади.
Унинг айтишича, гимназияга қабул катта эмас. Бир йилда фақат 24 бола 1-синфга қабул қилинади. Фақат мактаб ишга тушган биринчи йили барча тўққиз синф учун қабул амалга оширилган. Қабул ёзда бўлади. Ҳар бир ўринга 45−50 нафар қиз ва шундан бироз камроқ ўғил болалар даъвогарлик қилади.
«Қизлар кўпроқ, чунки уларни бадиий гимнастикага беришади. Бизда асосан тошкентлик болалар ўқийди. Вилоятлардан қизларни ё олиб келишмайди, ё беришади-ю, 12 ёшида олиб кетишади. Оталари қизлари гимнастикада қолса, турмушга чиқолмайди, деб ўйлашади. Мен уларга: „Қизингиз эртага Олимпиада чемпиони бўлса-чи? Ўшанда унга машина ҳам, квартира ҳам совға қилишади-ку“, деб айтаман. Аммо бу гапларнинг бари бефойда. Қизларга ишонишмайди. Болаларга танлаш имконияти берилмайди. Ичимда бир савол туғилади: наҳотки, оталар қизларини шунчалик номуносиб ёки хунук деб ҳисоблашадики, спорт карьераси уларнинг турмушга чиқишига тўсқинлик қилади, деб ўйлашса? Қизларни тезроқ эрга бериб, улардан қутулишни исташади. Жуда ачинаман. Ўғил болаларни эса, ёмон натижа кўрсатса ҳам, олиб кетишни исташмайди».
Оксана Чусовитинанинг шахсий архивидан
Оксана Чусовитина — гимназия директори. Бу унинг ҳаётидаги биринчи маъмурий иш. У бошқарув спорт машғулотларидан кўра кўпроқ чарчатишини тан олади. Чусовитина директор сифатида ҳамон ишга мослашиш жараёнида, ҳар куни нимадир янги нарса ўрганади.
«Менга бу иш ёқади, ўзига яраша қизиқарли. Лекин қаттиққўлликни талаб қиладиган иш. Директорлик менга барча топшириқларнинг бажарилишини қайта текшириш зарурлигини ўргатди. Кўпинча, агар бирор нарсани яхши бажариш керак бўлса, уни ўзингиз қилишингиз керакдек туюлади. Яна бир кўникма — ўз вазифасини ёмон бажараётган ходимлар билан хайрлашиш керак. Бировни ишдан бўшатиш жуда қийин, айниқса, бу ишни биринчи марта қилаётган бўлсанг».
Оксана Александровнанинг айтишича, у кўп йиллар ўз спорт гимнастика клубини ташкил этиш орзуси билан яшаган, лекин бутун бошли мактаб очишни хаёлига ҳам келтирмаган эди. Тўлақонли таълим муассасаси қуриб берилгани эса ҳар қандай кутилмадан ҳам ортиқ бўлди.
«Менга бу иш ёқади, ўзига яраша қизиқарли. Лекин қаттиққўлликни талаб қиладиган иш. Директорлик менга барча топшириқларнинг бажарилишини қайта текшириш зарурлигини ўргатди. Кўпинча, агар бирор нарсани яхши бажариш керак бўлса, уни ўзингиз қилишингиз керакдек туюлади. Яна бир кўникма — ўз вазифасини ёмон бажараётган ходимлар билан хайрлашиш керак. Бировни ишдан бўшатиш жуда қийин, айниқса, бу ишни биринчи марта қилаётган бўлсанг».
Оксана Александровнанинг айтишича, у кўп йиллар ўз спорт гимнастика клубини ташкил этиш орзуси билан яшаган, лекин бутун бошли мактаб очишни хаёлига ҳам келтирмаган эди. Тўлақонли таълим муассасаси қуриб берилгани эса ҳар қандай кутилмадан ҳам ортиқ бўлди.
Ўзбекистон ва Ғарбда спортни молиялаштириш тизими ҳақида
Гимназияда ўқиш ва яшаш бепул бўлгани учун ўқувчилар спортга масъулиятсизлик билан муносабатда бўлиши мумкин, деб ҳисоблайди Оксана Чусовитина. У Ғарбда спортчиларни молиялаштириш тизими қандай ишлашини яхши билади, чунки ўзи бир неча йил Германия терма жамоаси шарафини ҳимоя қилган.
“
«Бир неча спорт турини ҳисобга олмаса, уларда профессионал спортчилар йўқ, — дейди гимнастикачи. — Қолган ҳаммаси ҳаваскорлик спорти ҳисобланади, бунинг учун маош тўланмайди. Ҳозир спортчилар бирор нарсани реклама қилиб пул топиши мумкин, илгари эса бундай имконият ҳам бўлмаган. Шунинг учун ҳамманинг ўз ҳомийси бўлган, кўпинча бу вазифани ота-оналар бажарган.
Масалан, менинг ҳомийим бор эди. Немис аёллари ўз ғалабалари учун Спорт ёрдами жамғармасидан пул оларди. Бироқ, у ердаги суммалар унчалик катта эмас: масалан, 500 евро. Буни ҳам ҳар ой олавермайсан. Уларда маош деган нарса йўқ, спортчига маош тўлаш деган нарса собиқ Совет Иттифоқи мамлакатларида бор. Дунёнинг қолган қисмида спорт — бойлар эрмаги.
Бизда эса ҳаммаси жуда ижтимоий. Шу боис болалар баъзан ўзларидаги имкониятларни қадрламайди. Улар залга келиб, ҳеч нарса қилмай кетиши ҳам мумкин. АҚШда, масалан, барча спорт клублари хусусий. Боласи машғулотларда қатнашиши учун ота-оналар катта пул тўлайди. Агар фарзанди Америка чемпионатига йўл олса, ота-онаси мураббийдан у билан бирга боришни сўрайди. Мураббий учун эса бу сафар фойдали бўлмаслиги мумкин, чунки у худди шу вақтда бир нечта спортчидан иборат гуруҳ билан шуғулланиб, кўпроқ даромад олиши мумкин. Шунинг учун ота-оналар ёки ҳомийлар мураббийнинг барча харажатларини ҳам қоплайди. Давлат маблағлари ҳисобидан молиялаштириш имконияти фақат Америка чемпионатида 1−12-ўринларни эгаллаган гимнастикачиларда мавжуд. Бундай ҳолатда федерация спортчининг клубдаги машғулот харажатларини қоплайди. Бироқ ярим йил ёки бир йилдан кейин талаб қилинган натижани сақлаб қололмаса, молиялаштириш тўхтатилади.
Масалан, менинг ҳомийим бор эди. Немис аёллари ўз ғалабалари учун Спорт ёрдами жамғармасидан пул оларди. Бироқ, у ердаги суммалар унчалик катта эмас: масалан, 500 евро. Буни ҳам ҳар ой олавермайсан. Уларда маош деган нарса йўқ, спортчига маош тўлаш деган нарса собиқ Совет Иттифоқи мамлакатларида бор. Дунёнинг қолган қисмида спорт — бойлар эрмаги.
Бизда эса ҳаммаси жуда ижтимоий. Шу боис болалар баъзан ўзларидаги имкониятларни қадрламайди. Улар залга келиб, ҳеч нарса қилмай кетиши ҳам мумкин. АҚШда, масалан, барча спорт клублари хусусий. Боласи машғулотларда қатнашиши учун ота-оналар катта пул тўлайди. Агар фарзанди Америка чемпионатига йўл олса, ота-онаси мураббийдан у билан бирга боришни сўрайди. Мураббий учун эса бу сафар фойдали бўлмаслиги мумкин, чунки у худди шу вақтда бир нечта спортчидан иборат гуруҳ билан шуғулланиб, кўпроқ даромад олиши мумкин. Шунинг учун ота-оналар ёки ҳомийлар мураббийнинг барча харажатларини ҳам қоплайди. Давлат маблағлари ҳисобидан молиялаштириш имконияти фақат Америка чемпионатида 1−12-ўринларни эгаллаган гимнастикачиларда мавжуд. Бундай ҳолатда федерация спортчининг клубдаги машғулот харажатларини қоплайди. Бироқ ярим йил ёки бир йилдан кейин талаб қилинган натижани сақлаб қололмаса, молиялаштириш тўхтатилади.
Ғарбдан фарқли ўлароқ, Ўзбекистонда спортни давлат қўллаб-қувватлайди, лекин ҳомийлар унчалик фаол эмас, дейди Оксана Чусовитина. Ҳомийлар пайдо бўла бошлаганига қарамай, улар ҳозирча асосан бокс ва курашга эътибор қаратяпти.
«Менинг ҳомийларим бор, лекин улар ҳеч қачон Ўзбекистондан бўлмаган», — дейди Оксана Чусовитина.
«Менинг ҳомийларим бор, лекин улар ҳеч қачон Ўзбекистондан бўлмаган», — дейди Оксана Чусовитина.
Шахсий машғулотлар ва номли гимнастика элементлари ҳақида
«Бугун уч соат машқ қилдим, — дейди спортчи. — Баъзан яхшироқ бўлади, машғулот тезроқ ўтади, 2−2,5 соатда тугатаман. Аммо бунақаси кўпроқ мусобақалар олдидан, аллақачон формага кирганимда бўлади. Илгари мен фақат таяниб сакраш билан шуғулланардим, ҳозир эса кўпкураш ёки тўртта снаряднинг барчасини тайёрлайман: брус, эркин машқлар, таяниб сакраш ва қўшпоя. Шунинг учун ниманидир тиклаш, қаердадир кўпроқ ишлаш керак. Шу тариқа машғулот бироз чўзилади».
Буларнинг бари Лос-Анжелес Олимпиадасининг саралашида қатнашиш учун керак. Оксана Чусовитинанинг таъкидлашича, гимнастикачиларда кўпкураш бўйича Олимпиадага йўлланма олиш учун учта имконият бор. Калифорнияга 2027 йилги жаҳон чемпионати ғолиблари, Осиё чемпионатининг олтин медалини олганлар, шунингдек, 2028 йили бўладиган жаҳон кубогининг олти босқичидан тўрттасида биринчи ва иккинчи ўринни эгаллаганлар бориши мумкин.
“
«Лос-Анжелесга боришни жуда хоҳлайман. Саралашгача яна икки йил бор. Тўртта снарядни тиклаш учун вақт етарли. Эплай олмасам ҳам, ҳеч бўлмаса, ҳаракат қилган ва синаб кўрган бўламан-ку. Мен шундай одамман — албатта синаб кўриш керак, деб ҳисоблайман, чунки «шуни қилиб кўрмадим-а», деб ачиниб ўтиришни ёқтирмайман.
Олимпиадага йўлланма олишнинг ўзиёқ ақл бовар қилмас ютуқ. Албатта, ҳар бир спортчи медаль олишни орзу қилади, аммо мусобақа олдидан ёки мусобақанинг ўзида жароҳат олиш ҳоллари ҳам бўлиб туради. Худди Париж Олимпиясидаги ҳолатим каби. Ўшанда мендан қаттиқ хафа бўлдингизми, деб сўрашди. Албатта, менинг ўрнимда бошқа ҳар қандай спортчи ҳам хафа бўларди. Шунча машқ қилдим, тўртта снарядни тикладим. Аммо мен аллақачон саккизта Олимпиадада қатнашганман, шунинг учун менга бошқа спортчиларга қараганда енгилроқ бўлса керак. Мен кўпроқ ўзим билан мусобақалашаман.
Ўзининг биринчи Олимпиадасига тайёргарлик кўраётган болалар ҳам бор. Агар биринчи Олимпиадамга йўлланма олиб, жароҳат туфайли у ерга боролмаганимда, билмадим, кейинчалик спортда қолармидим ёки йўқ. Лекин Париждаги Олимпиада мен учун навбатдагиси бўлгани учун бу «кўргилик»ни хотиржам ўтказдим. Шундай бўлиши керак экан-да, деб ўйладим. Бир-икки жойда Парижга боргим келмаётгани, у ерда аввал ҳам бўлганим учун уни ўтказиб юбориб, Лос-Анжелесга бормоқчилигим ҳақида гапиргандим. Албатта, бу сўзларимни шу ишлар рўй берганидан кейин эсладим.
Олимпиадага йўлланма олишнинг ўзиёқ ақл бовар қилмас ютуқ. Албатта, ҳар бир спортчи медаль олишни орзу қилади, аммо мусобақа олдидан ёки мусобақанинг ўзида жароҳат олиш ҳоллари ҳам бўлиб туради. Худди Париж Олимпиясидаги ҳолатим каби. Ўшанда мендан қаттиқ хафа бўлдингизми, деб сўрашди. Албатта, менинг ўрнимда бошқа ҳар қандай спортчи ҳам хафа бўларди. Шунча машқ қилдим, тўртта снарядни тикладим. Аммо мен аллақачон саккизта Олимпиадада қатнашганман, шунинг учун менга бошқа спортчиларга қараганда енгилроқ бўлса керак. Мен кўпроқ ўзим билан мусобақалашаман.
Ўзининг биринчи Олимпиадасига тайёргарлик кўраётган болалар ҳам бор. Агар биринчи Олимпиадамга йўлланма олиб, жароҳат туфайли у ерга боролмаганимда, билмадим, кейинчалик спортда қолармидим ёки йўқ. Лекин Париждаги Олимпиада мен учун навбатдагиси бўлгани учун бу «кўргилик»ни хотиржам ўтказдим. Шундай бўлиши керак экан-да, деб ўйладим. Бир-икки жойда Парижга боргим келмаётгани, у ерда аввал ҳам бўлганим учун уни ўтказиб юбориб, Лос-Анжелесга бормоқчилигим ҳақида гапиргандим. Албатта, бу сўзларимни шу ишлар рўй берганидан кейин эсладим.
Илгари Оксана Чусовитина кунига олти соатдан машқ қиларди. Қани энди имконият бўлсаю, ўзининг ёшлигига маслаҳат бера олса — фақат маълум нарсалар билан шуғуллан, ўзингни жуда ортиқча зўриқтириб юборма, дея тавсия берган бўлардим дейди. Аммо бу тавсияларнинг бари тажриба билан келади. Айтишича, ҳар қандай спортчи баъзи-баъзида «жинни бўлиб қолади», шунчаки тинчланиш керак бўлган вақтда керакмас бир ишни ўнлаб марта такрорлайди.
Спортчи бўлганингизда, мени тушунардингиз
Шундай кунлар бўладики, қанчалик уринманг, ҳеч нарса чиқмайди. Ўзингизни бошқара олмайсиз, жаҳлингиз чиқади, гарчи бундай қилмаслик кераклигини билсангиз ҳам. Аммо буни англаш, агар кўп ва ақл билан меҳнат қилсангиз, ёш улғайиши билан келади. Ўзимга камроқ машқ қилишни маслаҳат бера олганимда, эҳтимол, ҳозирги даражамга етмаган ҳам бўлардим.
Спортчи бўлганингизда, мени тушунардингиз
Шундай кунлар бўладики, қанчалик уринманг, ҳеч нарса чиқмайди. Ўзингизни бошқара олмайсиз, жаҳлингиз чиқади, гарчи бундай қилмаслик кераклигини билсангиз ҳам. Аммо буни англаш, агар кўп ва ақл билан меҳнат қилсангиз, ёш улғайиши билан келади. Ўзимга камроқ машқ қилишни маслаҳат бера олганимда, эҳтимол, ҳозирги даражамга етмаган ҳам бўлардим.
«Спортчи бўлганингизда, мени тушунардингиз. Шундай кунлар бўладики, қанчалик уринманг, ҳеч нарса чиқмайди. Ўзингизни бошқара олмайсиз, жаҳлингиз чиқади, гарчи бундай қилмаслик кераклигини билсангиз ҳам. Аммо буни англаш, агар кўп ва ақл билан меҳнат қилсангиз, ёш улғайиши билан келади. Ўзимга камроқ машқ қилишни маслаҳат бера олганимда, эҳтимол, ҳозирги даражамга етмаган ҳам бўлардим».
Бешта гимнастика элементи Оксана Чусовитина номи билан аталади. Спортчининг айтишича, бунақа нарсалар кўпинча тасодифан ўйлаб топилади. Ҳар бир элементнинг ўз қиймати бор. Унинг номи Халқаро гимнастика федерациясининг техник қўмитасига ариза топширилгандан сўнг берилади. Элемент учта йирик спорт тадбирларидан бирида хатосиз бажарилиши шарт: Жаҳон кубоги, Жаҳон чемпионати ёки Олимпия ўйинларида.
«Бу элементни ўйлаб топган спортчи йиқилиб тушиши ва уни бажара олмаслиги мумкин. Уни муаллиф ижросини кўрган бошқа гимнастикачи бехато такрорлаши мумкин. Агар иккинчи спортчи элементни хатосиз бажаришга муваффақ бўлса, бу элемент унинг номи билан аталади. Мен ўз элементларимни ўзим ўйлаб топганман», — дейди Оксана Александровна.
Бешта гимнастика элементи Оксана Чусовитина номи билан аталади. Спортчининг айтишича, бунақа нарсалар кўпинча тасодифан ўйлаб топилади. Ҳар бир элементнинг ўз қиймати бор. Унинг номи Халқаро гимнастика федерациясининг техник қўмитасига ариза топширилгандан сўнг берилади. Элемент учта йирик спорт тадбирларидан бирида хатосиз бажарилиши шарт: Жаҳон кубоги, Жаҳон чемпионати ёки Олимпия ўйинларида.
«Бу элементни ўйлаб топган спортчи йиқилиб тушиши ва уни бажара олмаслиги мумкин. Уни муаллиф ижросини кўрган бошқа гимнастикачи бехато такрорлаши мумкин. Агар иккинчи спортчи элементни хатосиз бажаришга муваффақ бўлса, бу элемент унинг номи билан аталади. Мен ўз элементларимни ўзим ўйлаб топганман», — дейди Оксана Александровна.
Бешта гимнастика элементи Оксана Чусовитина номи билан аталади. Спортчининг айтишича, бунақа нарсалар кўпинча тасодифан ўйлаб топилади. Ҳар бир элементнинг ўз қиймати бор. Унинг номи Халқаро гимнастика федерациясининг техник қўмитасига ариза топширилгандан сўнг берилади. Элемент учта йирик спорт тадбирларидан бирида хатосиз бажарилиши шарт: Жаҳон кубоги, Жаҳон чемпионати ёки Олимпия ўйинларида.
«Бу элементни ўйлаб топган спортчи йиқилиб тушиши ва уни бажара олмаслиги мумкин. Уни муаллиф ижросини кўрган бошқа гимнастикачи бехато такрорлаши мумкин. Агар иккинчи спортчи элементни хатосиз бажаришга муваффақ бўлса, бу элемент унинг номи билан аталади. Мен ўз элементларимни ўзим ўйлаб топганман», — дейди Оксана Александровна.
«Бу элементни ўйлаб топган спортчи йиқилиб тушиши ва уни бажара олмаслиги мумкин. Уни муаллиф ижросини кўрган бошқа гимнастикачи бехато такрорлаши мумкин. Агар иккинчи спортчи элементни хатосиз бажаришга муваффақ бўлса, бу элемент унинг номи билан аталади. Мен ўз элементларимни ўзим ўйлаб топганман», — дейди Оксана Александровна.
Болалик ва оила ҳақида
«Одатда спортчиларнинг болалиги бўлмайди, дейишади. Менда эса бўлган. Томларга ва ертўлаларга чиқардим, боғдаги олма ва гилосларни ўғирлардим, ариқда чўмилардим, «уруш-уруш» ва футбол ўйнардим. Фақат, эсласам, ота-онам билан ҳеч қаерга бормаган эканмиз. Фақат онам билан Оржоникидзе (Владикавказ)га борганимни эслайман, опа-сингилларим ва акам ўша ерда туғилган. Фақат мен Бухорода туғилганман, чунки отамни у ерга қурилишга юборишган. Лекин мени бу шаҳар боғловчи ҳеч нарса йўқ. Дадам Тошкентга жўнатилиб, бу ерга кўчиб келган вақтимиз мен уч-тўрт ёшларда бўлганман.
Отам билан доим байрамларни эслайман. 1 ва 9 май парадларига борардик, газли сув ичардик, музқаймоқ ердик, пуфакчалар сотиб олардик. Отам ёшлигида кончи бўлган, кейин «Главташкентстрой»га қурувчи бўлиб ишга кирган. Бу ҳам оғир иш. У 2001 йилда қон томирлари ўтказувчанлигининг бузилишидан вафот этган. Эҳтимол, бу касб касаллиги бўлса керак.
Онам 85 ёшда. У Тюменда яшайди. Янги йилда унинг олдига бораман. Онам гимнастика билан шуғулланишимни ҳеч қачон хоҳламаган. Ўйлашимча, онгим остида мен ҳар доим унга спортда нимагадир эришиш мумкинлигини исботлашни хоҳлардим. Дадам бир куни унга: «Оксана спорт билан шуғулланишни истаса, шуғулланаверсин», деганди. Менга эса: «Қизим, шуни бил — ҳар қандай ишга киришсанг ҳам, уни охирига етказиш керак. Қўлингдан келмаслигини билсанг, бошлама. Ярим йўлда ташлаб кетма», деди. Ҳозир онам, албатта, мен билан фахрланади, жароҳат олмасин деб қайғуради. У ҳеч қачон мусобақа олдидан қўнғироқ қилмайди ва менинг чиқишларимни кўрмайди. Чиқиб бўлганимдан кейин, дугонасига қўнғироқ қилиб сўрайди: «Оксананинг чиқиши қандай ўтди? Ўзи тирикми? Соғ-саломат?».
Отасининг оқ фотиҳаси билан Оксана Чусовитина гимнастика билан шуғулланишда давом этди. Унинг спорт мактаби Чилонзордаги ҳозирги Олимпия захиралари коллежи ҳудудида жойлашган эди. Юнусободдан у ерга икки транспорт билан бориш керак эди, шунинг учун унга, ёш бўлишига қарамай, ётоқхонада яшашга рухсат берилган: одатда болаларга 6-синфдан интернатда яшашга рухсат бериларди, аммо гимнастика эрта спорт тури бўлгани учун гимнастикачилар учун алоҳида шароитлар бор эди.
Оксана Чусовитина шанба кунги машғулотлардан сўнг фақат дам олиш кунлари уйига қайтарди. Оиласидан айрилганига қарамай, у интернатдаги вақтини илиқ эслайди. Ажойиб даврлар эди, дейди. Яқинларини соғинмаган: уйдан узоқда эркинлик кўпроқ. Шу билан бирга, мустақил бўлиш зарурати ҳам.
Отам билан доим байрамларни эслайман. 1 ва 9 май парадларига борардик, газли сув ичардик, музқаймоқ ердик, пуфакчалар сотиб олардик. Отам ёшлигида кончи бўлган, кейин «Главташкентстрой»га қурувчи бўлиб ишга кирган. Бу ҳам оғир иш. У 2001 йилда қон томирлари ўтказувчанлигининг бузилишидан вафот этган. Эҳтимол, бу касб касаллиги бўлса керак.
Онам 85 ёшда. У Тюменда яшайди. Янги йилда унинг олдига бораман. Онам гимнастика билан шуғулланишимни ҳеч қачон хоҳламаган. Ўйлашимча, онгим остида мен ҳар доим унга спортда нимагадир эришиш мумкинлигини исботлашни хоҳлардим. Дадам бир куни унга: «Оксана спорт билан шуғулланишни истаса, шуғулланаверсин», деганди. Менга эса: «Қизим, шуни бил — ҳар қандай ишга киришсанг ҳам, уни охирига етказиш керак. Қўлингдан келмаслигини билсанг, бошлама. Ярим йўлда ташлаб кетма», деди. Ҳозир онам, албатта, мен билан фахрланади, жароҳат олмасин деб қайғуради. У ҳеч қачон мусобақа олдидан қўнғироқ қилмайди ва менинг чиқишларимни кўрмайди. Чиқиб бўлганимдан кейин, дугонасига қўнғироқ қилиб сўрайди: «Оксананинг чиқиши қандай ўтди? Ўзи тирикми? Соғ-саломат?».
Отасининг оқ фотиҳаси билан Оксана Чусовитина гимнастика билан шуғулланишда давом этди. Унинг спорт мактаби Чилонзордаги ҳозирги Олимпия захиралари коллежи ҳудудида жойлашган эди. Юнусободдан у ерга икки транспорт билан бориш керак эди, шунинг учун унга, ёш бўлишига қарамай, ётоқхонада яшашга рухсат берилган: одатда болаларга 6-синфдан интернатда яшашга рухсат бериларди, аммо гимнастика эрта спорт тури бўлгани учун гимнастикачилар учун алоҳида шароитлар бор эди.
Оксана Чусовитина шанба кунги машғулотлардан сўнг фақат дам олиш кунлари уйига қайтарди. Оиласидан айрилганига қарамай, у интернатдаги вақтини илиқ эслайди. Ажойиб даврлар эди, дейди. Яқинларини соғинмаган: уйдан узоқда эркинлик кўпроқ. Шу билан бирга, мустақил бўлиш зарурати ҳам.
| Болалик ва оила ҳақида «Одатда спортчиларнинг болалиги бўлмайди, дейишади. Менда эса бўлган. Томларга ва ертўлаларга чиқардим, боғдаги олма ва гилосларни ўғирлардим, ариқда чўмилардим, «уруш-уруш» ва футбол ўйнардим. Фақат, эсласам, ота-онам билан ҳеч қаерга бормаган эканмиз. Фақат онам билан Оржоникидзе (Владикавказ)га борганимни эслайман, опа-сингилларим ва акам ўша ерда туғилган. Фақат мен Бухорода туғилганман, чунки отамни у ерга қурилишга юборишган. Лекин мени бу шаҳар боғловчи ҳеч нарса йўқ. Дадам Тошкентга жўнатилиб, бу ерга кўчиб келган вақтимиз мен уч-тўрт ёшларда бўлганман. Отам билан доим байрамларни эслайман. 1 ва 9 май парадларига борардик, газли сув ичардик, музқаймоқ ердик, пуфакчалар сотиб олардик. Отам ёшлигида кончи бўлган, кейин «Главташкентстрой»га қурувчи бўлиб ишга кирган. Бу ҳам оғир иш. У 2001 йилда қон томирлари ўтказувчанлигининг бузилишидан вафот этган. Эҳтимол, бу касб касаллиги бўлса керак. Онам 85 ёшда. У Тюменда яшайди. Янги йилда унинг олдига бораман. Онам гимнастика билан шуғулланишимни ҳеч қачон хоҳламаган. Ўйлашимча, онгим остида мен ҳар доим унга спортда нимагадир эришиш мумкинлигини исботлашни хоҳлардим. Дадам бир куни унга: «Оксана спорт билан шуғулланишни истаса, шуғулланаверсин», деганди. Менга эса: «Қизим, шуни бил — ҳар қандай ишга киришсанг ҳам, уни охирига етказиш керак. Қўлингдан келмаслигини билсанг, бошлама. Ярим йўлда ташлаб кетма», деди. Ҳозир онам, албатта, мен билан фахрланади, жароҳат олмасин деб қайғуради. У ҳеч қачон мусобақа олдидан қўнғироқ қилмайди ва менинг чиқишларимни кўрмайди. Чиқиб бўлганимдан кейин, дугонасига қўнғироқ қилиб сўрайди: «Оксананинг чиқиши қандай ўтди? Ўзи тирикми? Соғ-саломат?». |
Отасининг оқ фотиҳаси билан Оксана Чусовитина гимнастика билан шуғулланишда давом этди. Унинг спорт мактаби Чилонзордаги ҳозирги Олимпия захиралари коллежи ҳудудида жойлашган эди. Юнусободдан у ерга икки транспорт билан бориш керак эди, шунинг учун унга, ёш бўлишига қарамай, ётоқхонада яшашга рухсат берилган: одатда болаларга 6-синфдан интернатда яшашга рухсат бериларди, аммо гимнастика эрта спорт тури бўлгани учун гимнастикачилар учун алоҳида шароитлар бор эди.
Оксана Чусовитина шанба кунги машғулотлардан сўнг фақат дам олиш кунлари уйига қайтарди. Оиласидан айрилганига қарамай, у интернатдаги вақтини илиқ эслайди. Ажойиб даврлар эди, дейди. Яқинларини соғинмаган: уйдан узоқда эркинлик кўпроқ. Шу билан бирга, мустақил бўлиш зарурати ҳам.
Оксана Чусовитина шанба кунги машғулотлардан сўнг фақат дам олиш кунлари уйига қайтарди. Оиласидан айрилганига қарамай, у интернатдаги вақтини илиқ эслайди. Ажойиб даврлар эди, дейди. Яқинларини соғинмаган: уйдан узоқда эркинлик кўпроқ. Шу билан бирга, мустақил бўлиш зарурати ҳам.
Оксана Чусовитинанинг шахсий архивидан
Қизиғи шундаки, Оксана Чусовитина оддий одам учун жуда оғир бўлган спортчилик ҳаётига қарамай, ажойиб ва ҳатто ҳавас қилса арзигулик аёллик хусусиятини сақлаб қолган. У биз мемларда учратишга ўрганган ибораларни айтади, лекин унинг оғзидан улар кулгили эмас, аксинча, ҳурмат уйғотадиган бўлиб чиқади. Турмуш ўртоғи, курашчи Баҳодир Қурбонов ҳақида оила масъулиятини виқор билан зиммасига олган, аёлига ғамхўр инсон сифатида фикр юритади.
«Турмуш ўртоқ борасида жуда омадим кулиб боққан. Ўзининг келиб чиқишига қарамай, у мени уй ишлари билан банд қилмайди ва менга қулай бўлиши ҳамда машғулотларимга куч қолиши учун ҳамма нарсани қилади. Оиламизда мен кичкина бир қизалоқман: эрим оила учун, мен эса ўзим учун пул топаман. Эрим — менинг молиявий хавфсизлик ёстиқчам. Оила қурганимизда, мен унга дарҳол ошхонага мос келмаслигимни айтганман. Уйда овқат пиширмайман, бозор қилмайман, меҳмонларнинг кўнглини хушлаб ўтириш ҳам унинг зиммасида».
«Турмуш ўртоқ борасида жуда омадим кулиб боққан. Ўзининг келиб чиқишига қарамай, у мени уй ишлари билан банд қилмайди ва менга қулай бўлиши ҳамда машғулотларимга куч қолиши учун ҳамма нарсани қилади. Оиламизда мен кичкина бир қизалоқман: эрим оила учун, мен эса ўзим учун пул топаман. Эрим — менинг молиявий хавфсизлик ёстиқчам. Оила қурганимизда, мен унга дарҳол ошхонага мос келмаслигимни айтганман. Уйда овқат пиширмайман, бозор қилмайман, меҳмонларнинг кўнглини хушлаб ўтириш ҳам унинг зиммасида».
Ўғлининг касаллиги ва хайрия ҳақида
Ҳайратланарлиси шундаки, Оксана Чусовитина ўғлининг касаллиги ҳақида гапирганда ҳамиша хотиржамликни сақлайди. Буни унинг соғайиб кетгани билан изоҳлайди. Алишернинг даволаниши учун оила Юнусободдаги беш хонали квартираси ва машинасини сотган. Даволаниш нархи ўша пайтда ақл бовар қилмас 120 минг еврога баҳоланган. Шундан сўнг, бола яна беш йил давомида назоратда турди ва доимий равишда таҳлиллар топширди, уларнинг тўлови бошқа кассага ўтказиларди.
«Умумий ҳисобда қанча пул сарфлаганимизни ҳеч қачон ҳисобламаганмиз. Касалхона Алишерга ҳисоб очганда пул йиға бошладик. Кейинчалик менга Олимпиадада Германия номидан қатнашиш таклиф қилинди, бу менга Германия фуқаролигини олиш имконини берарди, Алишер эса даволанишни қоплайдиган суғуртага эга бўларди. Менга паспорт берилгач, клиникада Алишернинг ҳисобидаги йиғилган маблағни қаерга ўтказиш кераклигини сўрашди. Турмуш ўртоғим билан пулни касалхона ҳисобига ўтказишга қарор қилдик, чунки агар даволанишига пул зарур бошқа бола туғилиб қолса, маблағ тайёр турарди».
Оксана Александровна ҳозир ҳам хайрия билан шуғулланяпти, бироқ энди жамғармалар иштирокисиз ишлаяпти, чунки уларга ишонмайди.
«Умумий ҳисобда қанча пул сарфлаганимизни ҳеч қачон ҳисобламаганмиз. Касалхона Алишерга ҳисоб очганда пул йиға бошладик. Кейинчалик менга Олимпиадада Германия номидан қатнашиш таклиф қилинди, бу менга Германия фуқаролигини олиш имконини берарди, Алишер эса даволанишни қоплайдиган суғуртага эга бўларди. Менга паспорт берилгач, клиникада Алишернинг ҳисобидаги йиғилган маблағни қаерга ўтказиш кераклигини сўрашди. Турмуш ўртоғим билан пулни касалхона ҳисобига ўтказишга қарор қилдик, чунки агар даволанишига пул зарур бошқа бола туғилиб қолса, маблағ тайёр турарди».
Оксана Александровна ҳозир ҳам хайрия билан шуғулланяпти, бироқ энди жамғармалар иштирокисиз ишлаяпти, чунки уларга ишонмайди.
Мен ундан онкологик беморларга кўрсатилаётган тиббий ёрдам сифатини яхшилаш учун ўзининг ижтимоий мавқеидан қанчалик фойдаланаётгани ҳақида сўрадим. У ҳар қандай ишда уни биладиган одам шуғулланиши керак, деган тамойилга амал қилишини айтди. Гимнастикачи ўғлининг касаллиги пайтида унинг касаллиги ҳақида маълумот олиш учун бир марта ҳам интернетдан фойдаланмаганини бир неча бор таъкидлаган.
«Мен хоспислар ва онкологик касалликларни даволаш ҳақида тушунчага эга эмасман. Ҳеч нарсани тушунмайдиган соҳаларимга аралашмайман. Мен шифокорликка ўқиганларга ишонаман ва ўзим тушунмайдиган масалалар билан шуғулланмайман, чунки менда бу борада тажриба йўқ ва мен улар қабул қилган қарорга эътироз билдира олмайман».
Ўғлининг хасталиги ҳамда Кёльн касалхонаси ва спорт зали ўртасида ўтказган йиллар Оксана Чусовитинада тиббиёт муассасаларига нисбатан тоқатсизликни шакллантирган: Алишер касал бўлиб қолганида икки ёшда эди, соғайиб кетганига эса салкам 12 ёшга тўлганди.
«Мен хоспислар ва онкологик касалликларни даволаш ҳақида тушунчага эга эмасман. Ҳеч нарсани тушунмайдиган соҳаларимга аралашмайман. Мен шифокорликка ўқиганларга ишонаман ва ўзим тушунмайдиган масалалар билан шуғулланмайман, чунки менда бу борада тажриба йўқ ва мен улар қабул қилган қарорга эътироз билдира олмайман».
Ўғлининг хасталиги ҳамда Кёльн касалхонаси ва спорт зали ўртасида ўтказган йиллар Оксана Чусовитинада тиббиёт муассасаларига нисбатан тоқатсизликни шакллантирган: Алишер касал бўлиб қолганида икки ёшда эди, соғайиб кетганига эса салкам 12 ёшга тўлганди.
“
«Буларнинг бари биз учун жуда оғир кечган, шунинг учун у тузалгач, мен бошқа фарзанд кўришни хоҳламадим. Эрим ҳеч қачон яна бола керак, демаган. Яна шуни тан олиш керакки, она бўлиш учун туғилган аёллар ҳам бор. Мен эса бунинг учун яратилмаганман. Бундан уялмайман ҳам, ҳижолат ҳам бўлмайман. Бешта болага ўзини бағишлашдан кўра, битта болани яхшилаб ўстирган маъқул. Фарзанд тарбиялаш жуда оғир. Ҳатто учта фарзанди бор одамларга таъзим қиламан.
Лекин ҳаётимдаги энг муҳим инсон барибир ўғлим бўлиб қолаверади. Бу йил у Германиядаги университетни тугатди. Бошланғич синф ўқитувчиси бўлади. Ўтган йили у ақлий ривожланишида муаммолари бор болалар билан ишлаш бўйича амалиёт ўтади. Унда менга берилмаган сабр-тоқат бор. Шунинг учун ҳам мен ўзим болалар билан шуғулланмаяпман: уларга ниманидир айтиб беришим мумкин, лекин ҳар куни ишлай олмайман».
Лекин ҳаётимдаги энг муҳим инсон барибир ўғлим бўлиб қолаверади. Бу йил у Германиядаги университетни тугатди. Бошланғич синф ўқитувчиси бўлади. Ўтган йили у ақлий ривожланишида муаммолари бор болалар билан ишлаш бўйича амалиёт ўтади. Унда менга берилмаган сабр-тоқат бор. Шунинг учун ҳам мен ўзим болалар билан шуғулланмаяпман: уларга ниманидир айтиб беришим мумкин, лекин ҳар куни ишлай олмайман».
Гимнастика шоулари ҳақида
«Мен спорт гимнастикасини энг гўзал спорт тури, деб ҳисоблайман. Гимнастика — бу чидамлилик, куч, эгилувчанлик, тезлик, мувофиқлаштириш ва мувозанатни ўз ичига олган мураккаб координацион спорт тури. Бу кўникмаларнинг барчаси болаликдан бошлаб бир вақтнинг ўзида ривожланади. Бундан ташқари, спорт гимнастикачиси машғулотлар бошланганидан кейин уч-тўрт йил ўтгач, бошқа ҳар қандай спорт турига ўтиши мумкин.
Шунинг учун гимнастика шоуларини ўтказишни жуда хоҳлайман. Бу шундай театрлаштирилган томошаки, унда гимнастиканинг барча турлари: бадиий, спорт, ҳаво, гуруҳ машқлари ва батут билан қўшиб ўтказиладиган спектакль бўлади. Ўзим ҳам ҳар йили Алексей Немов шоусида қатнашаман. Жуда чиройли томоша. Бундай шоу бир умрлик таассурот қолдиради.
Мен бундай шоуларни Тошкентда ўтказмоқчиман. Бизда аллақачон режиссёр, сценарий бор, «Ҳумо Арена» эса зал ижараси ва ёритиш учун 50 фоизлик чегирма беришини айтган. Амалга ошириш учун бизга фақат пул етишмаяпти. Улар машҳур гимнастикачиларнинг гастроллари ва гонорарлари, артистларнинг тўловлари, овоз ускуналари ижараси, костюмлар, реклама учун керак. Томошабинлар келиши учун шундай таниқли санъаткорларни таклиф қилиш керакки, одамлар уларга қараб келишсин.
Мен бундай шоу билан Ўзбекистон бўйлаб гастроль қилишни, одамлар гимнастиканинг гўзаллигини ҳам, унинг турларини ҳам кўришини истардим. Ҳозир одамлар болаларини гимнастикага олиб келиб, фақат бадиий гимнастика бор, деб ўйлайди. Улар, масалан, гимнастика ва енгил атлетика ўртасидаги фарқни билмайди. Агар 10 та компания 50 минг доллардан тўласа, бу шоуни ўтказишга етади, лекин фойда келтирмайди. Бироқ ҳудудлардаги одамларда спорт гимнастикаси ҳақида тасаввур пайдо бўлади. Улар бу спортга эътибор берилмаган йиллар давомида уни унутиб қўйган. Ҳозир спорт гимнастикаси ҳақида яна эслай бошлашди: вилоятларда заллар қуриляпти, биз нолдан терма жамоа тузяпмиз, чунки бизда захира йўқ. Вилоятларда фақат бадиий гимнастика ривожлантирилган, чунки у арзонроқ: фақат бино топиш, гилам тўшаш, тўқмоқлар, ленталар ва тўплар сотиб олиш керак, холос. Спорт гимнастикаси учун махсус жиҳозлар керак. Бизда эса улар жуда қиммат».
Шунинг учун гимнастика шоуларини ўтказишни жуда хоҳлайман. Бу шундай театрлаштирилган томошаки, унда гимнастиканинг барча турлари: бадиий, спорт, ҳаво, гуруҳ машқлари ва батут билан қўшиб ўтказиладиган спектакль бўлади. Ўзим ҳам ҳар йили Алексей Немов шоусида қатнашаман. Жуда чиройли томоша. Бундай шоу бир умрлик таассурот қолдиради.
Мен бундай шоуларни Тошкентда ўтказмоқчиман. Бизда аллақачон режиссёр, сценарий бор, «Ҳумо Арена» эса зал ижараси ва ёритиш учун 50 фоизлик чегирма беришини айтган. Амалга ошириш учун бизга фақат пул етишмаяпти. Улар машҳур гимнастикачиларнинг гастроллари ва гонорарлари, артистларнинг тўловлари, овоз ускуналари ижараси, костюмлар, реклама учун керак. Томошабинлар келиши учун шундай таниқли санъаткорларни таклиф қилиш керакки, одамлар уларга қараб келишсин.
Мен бундай шоу билан Ўзбекистон бўйлаб гастроль қилишни, одамлар гимнастиканинг гўзаллигини ҳам, унинг турларини ҳам кўришини истардим. Ҳозир одамлар болаларини гимнастикага олиб келиб, фақат бадиий гимнастика бор, деб ўйлайди. Улар, масалан, гимнастика ва енгил атлетика ўртасидаги фарқни билмайди. Агар 10 та компания 50 минг доллардан тўласа, бу шоуни ўтказишга етади, лекин фойда келтирмайди. Бироқ ҳудудлардаги одамларда спорт гимнастикаси ҳақида тасаввур пайдо бўлади. Улар бу спортга эътибор берилмаган йиллар давомида уни унутиб қўйган. Ҳозир спорт гимнастикаси ҳақида яна эслай бошлашди: вилоятларда заллар қуриляпти, биз нолдан терма жамоа тузяпмиз, чунки бизда захира йўқ. Вилоятларда фақат бадиий гимнастика ривожлантирилган, чунки у арзонроқ: фақат бино топиш, гилам тўшаш, тўқмоқлар, ленталар ва тўплар сотиб олиш керак, холос. Спорт гимнастикаси учун махсус жиҳозлар керак. Бизда эса улар жуда қиммат».
| Гимнастика шоулари ҳақида «Мен спорт гимнастикасини энг гўзал спорт тури, деб ҳисоблайман. Гимнастика — бу чидамлилик, куч, эгилувчанлик, тезлик, мувофиқлаштириш ва мувозанатни ўз ичига олган мураккаб координацион спорт тури. Бу кўникмаларнинг барчаси болаликдан бошлаб бир вақтнинг ўзида ривожланади. Бундан ташқари, спорт гимнастикачиси машғулотлар бошланганидан кейин уч-тўрт йил ўтгач, бошқа ҳар қандай спорт турига ўтиши мумкин. Шунинг учун гимнастика шоуларини ўтказишни жуда хоҳлайман. Бу шундай театрлаштирилган томошаки, унда гимнастиканинг барча турлари: бадиий, спорт, ҳаво, гуруҳ машқлари ва батут билан қўшиб ўтказиладиган спектакль бўлади. Ўзим ҳам ҳар йили Алексей Немов шоусида қатнашаман. Жуда чиройли томоша. Бундай шоу бир умрлик таассурот қолдиради. Мен бундай шоуларни Тошкентда ўтказмоқчиман. Бизда аллақачон режиссёр, сценарий бор, «Ҳумо Арена» эса зал ижараси ва ёритиш учун 50 фоизлик чегирма беришини айтган. Амалга ошириш учун бизга фақат пул етишмаяпти. Улар машҳур гимнастикачиларнинг гастроллари ва гонорарлари, артистларнинг тўловлари, овоз ускуналари ижараси, костюмлар, реклама учун керак. Томошабинлар келиши учун шундай таниқли санъаткорларни таклиф қилиш керакки, одамлар уларга қараб келишсин. |
Мен бундай шоу билан Ўзбекистон бўйлаб гастроль қилишни, одамлар гимнастиканинг гўзаллигини ҳам, унинг турларини ҳам кўришини истардим. Ҳозир одамлар болаларини гимнастикага олиб келиб, фақат бадиий гимнастика бор, деб ўйлайди. Улар, масалан, гимнастика ва енгил атлетика ўртасидаги фарқни билмайди. Агар 10 та компания 50 минг доллардан тўласа, бу шоуни ўтказишга етади, лекин фойда келтирмайди. Бироқ ҳудудлардаги одамларда спорт гимнастикаси ҳақида тасаввур пайдо бўлади. Улар бу спортга эътибор берилмаган йиллар давомида уни унутиб қўйган. Ҳозир спорт гимнастикаси ҳақида яна эслай бошлашди: вилоятларда заллар қуриляпти, биз нолдан терма жамоа тузяпмиз, чунки бизда захира йўқ. Вилоятларда фақат бадиий гимнастика ривожлантирилган, чунки у арзонроқ: фақат бино топиш, гилам тўшаш, тўқмоқлар, ленталар ва тўплар сотиб олиш керак, холос. Спорт гимнастикаси учун махсус жиҳозлар керак. Бизда эса улар жуда қиммат».
Юнусобод ҳақида
«Мен доим Юнусободда яшаганман ва, карантин вақти сал яқинроқ танишган бўлсам-да, Тошкентни яхши билмасдим. Лекин мен ҳеч қачон кўп сайр қилмаганман, паркларга бормаганман. Ҳовлида итим билан айланаман, у ерда дайди мушуклар бор, сайр қиладиган жой йўқ. Муҳит янада қулайроқ бўлишини, болаларга ўйнаш ва югуриш учун жойлар бўлишини истардим.
Мен барибир биринчи навбатда профессионал спортчиман ва бутун ҳаётим спорт атрофида қурилган. Агар эртанги машғулотдан олдин дам олишим керак бўлса, саунага бориб, ҳордиқ чиқаришни афзал кўраман.
Тошкент билан танишишга улгураман ҳали, лекин гиимнастикада жуда кам вақтим қолди. Буни тушуниб турибман. Ўйлашимча, Лос-Анжелесдан сўнг фаолиятимни аниқ якунлайман ва бошқа шуғулланмайман. Сиз билан гаплашаман, қаҳвахоналарда ўтираман, сайр қиламан, ҳаётимнинг бир бўлагига айланиб қолган мактабим билан банд бўламан. Аслида-чи, мен ёлғиз қолишни яхши кўраман. Албатта қаергадир бориб, ким биландир гаплашиб ўтиришим шарт эмас. Жуда камгапман мен. Суҳбатлар кўп кучимни олиб қўяди».
Мен барибир биринчи навбатда профессионал спортчиман ва бутун ҳаётим спорт атрофида қурилган. Агар эртанги машғулотдан олдин дам олишим керак бўлса, саунага бориб, ҳордиқ чиқаришни афзал кўраман.
Тошкент билан танишишга улгураман ҳали, лекин гиимнастикада жуда кам вақтим қолди. Буни тушуниб турибман. Ўйлашимча, Лос-Анжелесдан сўнг фаолиятимни аниқ якунлайман ва бошқа шуғулланмайман. Сиз билан гаплашаман, қаҳвахоналарда ўтираман, сайр қиламан, ҳаётимнинг бир бўлагига айланиб қолган мактабим билан банд бўламан. Аслида-чи, мен ёлғиз қолишни яхши кўраман. Албатта қаергадир бориб, ким биландир гаплашиб ўтиришим шарт эмас. Жуда камгапман мен. Суҳбатлар кўп кучимни олиб қўяди».
| Юнусобод ҳақида «Мен доим Юнусободда яшаганман ва, карантин вақти сал яқинроқ танишган бўлсам-да, Тошкентни яхши билмасдим. Лекин мен ҳеч қачон кўп сайр қилмаганман, паркларга бормаганман. Ҳовлида итим билан айланаман, у ерда дайди мушуклар бор, сайр қиладиган жой йўқ. Муҳит янада қулайроқ бўлишини, болаларга ўйнаш ва югуриш учун жойлар бўлишини истардим. Мен барибир биринчи навбатда профессионал спортчиман ва бутун ҳаётим спорт атрофида қурилган. Агар эртанги машғулотдан олдин дам олишим керак бўлса, саунага бориб, ҳордиқ чиқаришни афзал кўраман. Тошкент билан танишишга улгураман ҳали, лекин гиимнастикада жуда кам вақтим қолди. Буни тушуниб турибман. Ўйлашимча, Лос-Анжелесдан сўнг фаолиятимни аниқ якунлайман ва бошқа шуғулланмайман. Сиз билан гаплашаман, қаҳвахоналарда ўтираман, сайр қиламан, ҳаётимнинг бир бўлагига айланиб қолган мактабим билан банд бўламан. Аслида-чи, мен ёлғиз қолишни яхши кўраман. Албатта қаергадир бориб, ким биландир гаплашиб ўтиришим шарт эмас. Жуда камгапман мен. Суҳбатлар кўп кучимни олиб қўяди». |
Оксана Чусовитина тинглашни тавсия этади
Матн: Сабина Бакаева.
Фотосуратлар муаллифи: Евгений Сорочин
Матн ва барча график материалларга бўлган ҳуқуқлар Gazeta нашрига тегишли. Gazeta интернет-нашрида эълон қилинган материаллардан фойдаланиш шартлари билан бу ерда танишиш мумкин.
Қизиқарли нарсаларни биласизми? У ҳақида бошқаларга айтиб бермоқчимисиз? Ўз ҳикоянгизни sp@gazeta.uz электрон манзилига юборинг.
