Олмаотада 2022 йили бошланган қурилиш ишлари ўз ниҳоясига етиб, Almaty Museum of Arts (ALMA) санъат музейи очилди. Бу Марказий Осиёдаги биринчи хусусий санъат муассасаси бўлиб, унинг тўпламидан асосан қозоғистонлик бўлган минтақа рассомлари билан бир қаторда жаҳон миқёсидаги юлдузлар — ҳайкалтарош Ричард Серра, видео-арт асосчиси Билл Виола (АҚШ), рассомлар Яёи Кусама (Япония) ва Ансельм Кифер (Германия) асарлари ҳам жой олган.

Музейнинг пайдо бўлиши тадбиркор ва меценат Нурлан Смагулов номи билан боғлиқ. У Astana Group холдингига эгалик қилади ва Forbes журнали маълумотларига кўра, Қозоғистоннинг энг бой тадбиркорлари рўйхатига киради. 30 йиллик тажрибага эга коллекционер сифатида у шахсий тўпламидан 700 та санъат асарини музей фондига топширган.

Жаҳон даражасидаги маданият муассасасини қуриш, уни техник жиҳозлаш ва коллекцияни шакллантириш ҳомийга 120 млн долларга тушган.

12 сентябрь куни бўлиб ўтган ALMA расмий очилиши арафасидаги матбуот анжуманида Нурлан Смагулов журналистларга она шаҳри Олмаотадаги санъат музейи унинг узоқ йиллик орзуси бўлганини таъкидлади.

Бу орзунинг илдизлари 1980 йилларнинг бошларига — Москвадаги Пўлат ва қотишмалар институти (МИСиС)даги қисқа муддатли ўқиш даврига бориб тақалади. Дарслар бошланганидан кейинги биринчи якшанбадаёқ 17 ёшли Смагулов Москвадаги Пушкин музейига боради. У ерда Матисс, Моне ва импрессионистлар, Сезанн, Фернан Леже асарларини томоша қилади. Ўша кундан бошлаб то Қозоғистонга қайтгунча у маърузалардан кўра музей ва театрларда кўпроқ вақт ўтказган.

СССР парчалангач, Смагулов тадбиркорлик фаолияти билан шуғуллана бошлади. 1992−1993 йилларда Astana Motors компаниясини ташкил этди ва шу номдаги биринчи автосалонни ишга туширди. 2000 йилларда у биринчи MEGA Alma-Ata савдо-кўнгилочар марказини қурди. Ўша пайтда Суюнбой шоҳкўчасидаги «Тойота-центр»да тадбиркор ўзининг биринчи «Алма-Ата» хусусий галереясини очди, у ерда кўргазмалар, мусиқий ва шеърий кечалар ўтказиларди. Бу вақтга келиб, у 10 йилдан бери қозоғистонлик рассомларнинг асарларини тўплаш билан шуғулланарди, шунингдек, Ғарб санъат асарларини кимошди савдосида сотиб олишни бошлади. Рангтасвир, графика ва ҳайкалтарошлик асарларининг асл нусхалари Смагулов компанияларининг офисларида ва унинг бошқа объектларида, шу жумладан, заводларида пайдо бўлди. Бу анъана ҳозирга қадар давом этмоқда.

«Афтидан, 17 ёшда одам билан содир бўладиган воқеалар унга чуқур сингади ва кейинчалик намоён бўлади. Биз заводлар, [савдо ва дилерлик] марказларини қурдик, лекин ҳар доим Олмаотага қандайдир безак, тож етишмаётгандек туюларди. Яхши тасвирий санъат музейини қурмаганимиз учун менда комплекс пайдо бўлди», — дейди Нурлан Смагулов.

Смагулов учун Almaty Museum of Arts навбатдаги бизнес лойиҳаси эмас ва у буни пул ишлаш мақсадида очмаган. Бу шунчаки имконсиз — дунёдаги ҳеч бир музей, ҳатто энг машҳури ҳам ўзини оқламайди. Тадбиркорнинг сўзларига кўра, кириш чипталарини сотишдан тушган маблағ клининг (тозалаш) харажатларини қоплашга ҳам етмайди — чипта нархи 2 минг тенге (3,6 доллар ёки 45 минг сўм).

Музей орзуси замирида жамият ва мамлакат ҳаётини сифат жиҳатидан ўзгартириш истаги ётади. Бу ҳақиқат эканлигини Смагулов эътибор қаратган ўтмишдаги мисоллар тасдиқлайди. Масалан, рус меценатларидан Третьяков, Мамонтов, Шчукин, Морозовлар фаолияти XIX аср охири — XX аср бошларида Россияда маданият ва санъатнинг ривожланишига таъсир кўрсатди, улар тўплаган коллекциялар эса музей тўпламларининг асосини ташкил этди. Ёки Испаниянинг саноатлашган шаҳри Бильбао тарихи ҳам бунга мисол бўла олади, у ерда Гуггенхайм музейи очилгандан кейин шаҳар бутун дунёга машҳур бўлди.

«Мен учун очарчилик даврида, аҳолининг саводсизлиги юқори даражада бўлган шароитда консерваториялар, театрлар, нашриётлар, университетлар, „Казахфильм“ студиясини очган, Алаш-Ўрдадан чиққан биринчи қозоқ ҳукуматлари ҳам муҳим. Улар жамиятимиз маънавиятини ривожлантириш жуда муҳимлиги ҳақида қайғурган. Инсон фақат нон билан тирик эмас», — дейди Смагулов.

Ҳомийнинг фикрича, Қозоғистон Миллий статистика бюроси маълумотларига кўра, 2,3 миллион киши истиқомат қиладиган Олмаотадек мегаполисга Қозоғистон ва Марказий Осиё санъатини намойиш этиш, шунингдек, мамлакатга халқаро санъат лойиҳалари ва кўргазмаларни жалб қилиш учун кўпроқ музейлар ва бадиий муассасалар керак.

Бу ўзини болалар ва катталар учун маърифий дастурлар, шунингдек, дунёнинг етакчи институтлари билан ҳамкорликдаги тадқиқот ташаббуслари билан жонли маданий марказ сифатида намоён этаётган Almaty Museum of Arts миссиясига мос келади. Лондоннинг Tate Modern замонавий санъат галереяси билан илк қўшма лойиҳа 3−4 октябрь кунлари бўлиб ўтди. Эндиликда Getty Foundation (Лос-Анжелес, АҚШ) хайрия жамғармаси билан ҳамкорлик қилиш режалаштирилмоқда.

Музей ишлари бўйича директор Меруерт Калиеванинг сўзларига кўра, ALMA’нинг кўргазма фаолияти йилига иккита кенг кўламли экспозицияга асосланади.

«Кўргазмалардан бири — Марказий Осиё санъати ёки рассомларимизга яқин мавзуларга бағишланганини музей тайёрлайди. Иккинчисини ташкил этишга хорижий маданий муассасаларни жалб этишни режалаштиряпмиз. Чунки бизнинг муҳим вазифамиз нафақат Марказий Осиё санъатини тўплаш, ўрганиш, сақлаш ва намойиш этиш, балки томошабинларимизга таништириш учун Қозоғистонга замонавий санъатнинг энг яхши намуналарини олиб келишдир. Бу Қозоғистон ва минтақада санъат ривожига қандай таъсир қилишини кўриш жуда қизиқ бўлади», — дейди Меруерт Калиева.

Унинг сўзларига кўра, музей биринчи халқаро кўргазма лойиҳасини 2026 йилнинг ёзида қабул қилади.

Олмаота санъат музейи шаҳарнинг ишбилармонлик марказида, гавжум Назарбоев ва Ал-Фаробий шоҳкўчалари кесишмасида жойлашган. Бу ерда қиммат офисларга эга бизнес-марказ ёки атрофга мос келадиган савдо мажмуасини тасаввур қилиш осон. Бироқ бир вақтлар ёқилғи қуйиш шохобчаси жойлашган 2 гектарга яқин ер майдонида узоқ вақт давомида ҳеч нарса «қад кўтармади». Бўш ер 2020 йилда шаҳар ҳокимлиги уни Нурлан Смагуловга бепул ижарага бергунича қўлдан-қўлга ўтиб келди.

Орзуни рўёбга чиқариш йўлидаги биринчи қадам музей лойиҳасини ишлаб чиқиш бўйича халқаро танлов эълон қилиниши бўлди. Унда Буюк Британия, Дания, Австралия ва Япониядан архитекторлар — жумладан, энг машҳур замонавий меъморлардан бири Кэнго Кума иштирок этди. Ғолиблик Смагулов аллақачон ҳамкорлик қилган Британиянинг Chapman Taylor архитектура бюросига насиб этди. Крис Ланксбери бошчилигидаги жамоа тадбиркор учун 10 дан ортиқ лойиҳаларни ишлаб чиққан, улар орасида MEGA Silk Way савдо маркази ва Lexus Astana дилерлик маркази (Остона), Mega-2 (Олмаота) ва бошқалар бор. Бюро бунгача музейларни лойиҳалаштирмаган эди.

Ишга етакчи халқаро компаниялар жалб қилинди: муҳандислик тизимлари учун Buro Happold масъул бўлди, музейларни режалаштириш бўйича Lord Cultural Resources мутахассислари маслаҳатчи сифатида иштирок этди. Улар Гизадаги Буюк Миср музейи, Абу-Дабидаги Лувр, Доҳадаги Ислом санъати музейи ва бошқаларни яратишда қатнашган.

Almaty Museum of Arts 10 060 кв.м майдонни эгаллаган икки қаватли бинодан ташкил топган бўлиб, у иккита контраст L-шаклидаги блоклардан иборат. Улардан бири фақат Баварияда қазиб олинадиган юра даврига оид оҳактош билан қопланган. Иншоотнинг бу «табиий» қисми Олмаотани ўраб турган тоғларга ишора қилади. Иккинчи блок замонавий шаҳар, унинг динамикаси ва шиддатини ифодаловчи алюминий панеллар билан қопланган.

Меъморлар музей ташқи қиёфасининг унга яқин масофада жойлашган Олмаота театрининг (Almaty Theatre) янги биносига мос келишини ҳам ҳисобга олишди: келишилган масштаб, ранглар ва шакллар тўлиқ ансамблни яратади.

Фасад ва интерьерни пардозлашда Corten пўлати ишлатилган, у вақт ўтиши билан материалнинг занглашини тўхтатувчи ҳимоя қатламига эга.

«Қурилишда қиммат ва чидамли материаллардан фойдаландик. Чет элдан олиб келинди, шунинг учун иш уч йилдан ортиқ давом этди. Бу биз учун биринчи шундай катта қурилиш. Одатда 12−18 ойда қуриб битказамиз. Музей жуда масъулиятли лойиҳа бўлди. Биз уни 30−50 йилдан кейин қайта қуриш керак бўладиган тарзда қуришни ўзимизга эп кўрмадик», — дейди Смагулов.

Бинонинг марказий қисмини Art Street («Санъат кўчаси») — лобби, атриум ва тадбирлар ўтказиш учун майдонча вазифаларини бирлаштирган 1112 кв.м узунликдаги майдон эгаллайди. Унинг визуал ечимида муҳташам Чорин каньонининг шакллари ва рельефи ўз аксини топган. Жуда ёруғ, баланд шифтли (18 м) Art Street кўргазма заллари, кафе ва дўконни боғлайди. Бу ерда Фернан Леженинг «Тўтиқуш тутган аёллар» номли катта сопол панноси ҳам намойиш этилади.

Музейнинг биринчи қаватида вақтинчалик кўргазмалар учун «Сариарка» (520 кв.м) ва доимий экспозиция учун «Ули дала» (1000 кв.м дан ортиқ) заллари жойлашган. 550 кв.м майдонни америкалик ҳайкалтарош Ричард Серранинг «Чорраха» санъат асари эгаллаган.

Иккинчи қаватда дунёга машҳур рассомлар Яёи Кусама, Билл Виола ва Ансельм Кифернинг асарлари жойлаштирилган. Шунингдек, бу ерда «Алатау» ва «Ал-Фаробий» заллари мавжуд. «Ал-Фаробий» зали 180 кв.м майдонли ноёб трансформацияланадиган макон бўлиб, уни турли тадбирлар ва кўргазмаларга мослаштириш мумкин.

Лойиҳада фонд омбори, реставрация устахонаси ва маърифий дастурлар ҳамда маҳорат дарслари ўтказиладиган «Шеберхана» ижодий макони учун хоналар кўзда тутилган.

Музейнинг ободонлаштирилган кўкаламзор ҳудудида фавворалар ва дам олиш жойларидан ташқари, Нурлан Смагулов буюртмаси асосида ALMA учун яратилган учта санъат асари ўрнатилган. Уларнинг муаллифлари ҳам чет элликлар. Булар каталониялик Жауме Пленса, британиялик-нигериялик рассом Йинка Шонибаре ва польяк-немис рассоми Алиcия Кваде.

Almaty Museum of Arts дастлабки ташриф буюрувчиларни иккита йирик кўргазма билан кутиб олди. QONAQTAR («Меҳмонлар») экспозициясини музейнинг бош куратори Инга Лаце тайёрлаган. У ALMA коллекциясидан рангтасвир, графика, линогравюра, ҳайкалтарошлик ва инсталляциялар, видео-артни ўз ичига олади. Асарлар 1940 йиллардан то ҳозирги кунгача бўлган даврни қамраб олади.

Кўргазманинг асосий мавзуси — халқнинг қадимий кўчманчилик урф-одатларидан келиб чиққан ва Қозоғистон маданий кодининг муҳим қисми бўлган меҳмондўстлик анъаналаридир. Ёндош мавзу эса нафақат мамлакатнинг, балки бутун минтақанинг ўзгаришига таъсир кўрсатган ички ва ташқи миграция масаласи.

Кўргазмадаги асосий расмлар иккита: Қозоғистондаги биринчи профессионал рассом аёл Айша Галимбаеванинг «Чўпонлар тўйи» (1965) ҳамда қозоқ олтмишинчи йиллар авлодининг етакчи вакили, маҳаллий маданиятга асосланган, лекин жаҳон бадиий оқимларига очиқ бўлган миллий визуал тилни ишлаб чиққан рассом Солиҳиддин Айтбаевнинг «Қўриқ ерда. Тушлик» (1960 йиллар) асари.

Биринчи асар экспозициянинг меҳмондўстлик ғояси устувор бўлган қисмининг кайфияти ва мазмунини белгилайди. Бу ердан таом тайёрлаш ва бошқа кундалик юмушлар, байрамлар, халқ сайиллари ва оилавий тантаналар, дўстлик, уларнинг доимий ҳамроҳи бўлган мусиқага бағишланган кўплаб суратлар жой олган.

«Қўриқ ерда. Тушлик» асари ихтиёрий ва мажбурий кўчиш ҳақидаги суҳбатга оҳанг беради. Айтбаев қишлоқ хўжалигини кенгайтириш бўйича кенг кўламли совет кампанияси — қўриқ ерларни ўзлаштириш мавзусига мурожаат қилади. Бу жараён Қозоғистон бўйлаб одамларнинг оммавий кўчирилиши билан бирга кечган (1954−1965).

Бу қисмдаги асосий образлардан бири — дашт. Унинг атайлаб оптимистик тасвирдан хавотирли, сирли кўринишга ўзгаришига қараб, рассомларнинг совет давридаги ёрқин романтизмдан постсовет даври ноаниқлигига қандай ўтганини кузатиш мумкин.

Экспозиция Қозоғистон санъатининг асосий вакилларидан ташқари, Марказий Осиёнинг замонавий рассомлари, жумладан, Диляра Қаипова (Ўзбекистон) ва Чингиз Айдаров (Қирғизистон) билан ҳам таништиради.

QONAQTAR кўргазмаси 2027 йил августгача намойиш қилинди.

«Мен ҳаммасини тушунаман» (18+) — Марказий Осиё замонавий санъатида ном қозонган қозоғистонлик рассом Алмагул Менлибаеванинг биринчи кенг қамровли ретроспективасидир. Бангкокдаги (Таиланд) Жим Томпсон санъат марказининг бадиий раҳбари Гридтия Гавивонг кураторлигидаги кўргазмада Менлибаеванинг 1980 йилларнинг охиридан ҳозирги кунгача бўлган ижодий йўлини намойиш этилади.

Қизиқарли ва бой хронологик шарҳда камида иккита сюжет чизиғини ажратиб кўрсатиш мумкин. Улардан бири «намунали совет қизи»дан эрксевар, қолип ва чекловларни тан олмайдиган исёнкор қизнинг шаклланиши ҳақида ҳикоя қилади. Бошқаси эса Олмаотанинг 90 йиллардаги маданий ҳаётига «Яшил учбурчак» ҳиппи коммунаси каби норасмий жамоалар билан шўнғийди. Айнан шу муҳит «панк-романтик шаманизм» оқимининг пайдо бўлишига замин яратди. Менлибаеванинг таърифига кўра, бу оқим «мистик қозоқ санъатининг қадимий анъаналарини трансавангард ҳақида биладиган, лекин ҳеч қандай оқимга қўшилишни истамайдиган, фақат ўз шахсий тажрибасидан фойдаланиб, ўзига қизиқ бўлган нарсаларнигина амалга оширадиган панкларнинг эркин изланишлари билан уйғунлаштиради».

Алмагул Менлибаевага ҳамма нарса қизиқ: 90 йилларга хос намат билан ишлаш, рангтасвир ва графикадан тортиб, 2000 йилларнинг бошида Олмаотадан Берлинга кўчиб ўтгандан сўнг эътибор қаратгани фотография, перформанс ва видео-артгача. Рассом ўз санъатида феминизм, экология, ўзига хослик сиёсати ва Марказий Осиё мифологияси мавзуларига мурожаат қилади.

Алмагул Менлибаевага ҳамма нарса қизиқ: 90 йилларга хос намат билан ишлаш, рангтасвир ва графикадан тортиб, 2000 йилларнинг бошида Олмаотадан Берлинга кўчиб ўтгандан сўнг эътибор қаратгани фотография, перформанс ва видео-артгача. Рассом ўз санъатида феминизм, экология, ўзига хослик сиёсати ва Марказий Осиё мифологияси мавзуларига мурожаат қилади.

Кўргазма кетма-кет келадиган икки қисмдан иборат.

Биринчиси 2026 йил январигача очиқ. У Марказий Осиёнинг рамзий манзараларига: Даштлар, Хўжа Аҳмад Яссавий мақбараси, Орол денгизи ва қадимий Мовароуннаҳр ҳудудига бағишланган. Бу жойлар «Ойша биби капалаклари» ва «Трансоксиана тушлари» видео асарларида қайта талқин этилган. Бўлимни Семипалатинскдаги ядро полигонининг фожиали меросини ўрганувчи «Курчатов 22» видео инсталляцияси якунлайди.

2026 йил февраль ойидан бошлаб кўргазманинг иккинчи қисми томошабинларга тақдим этилади. У Қозоғистоннинг геосиёсий маконлари ва хотира жойларига назар ташлайди. «Чиқиш» видеоси Қарағанда яқинидаги Сталин лагерлари харобаларида суратга олинган, «Қўзичоқлар учун сут» эса кўчманчи анъаналарнинг барқарорлиги ҳақида мулоҳаза юритади. Кўргазмани XV асрда яшаган самарқандлик астрономга бағишланган «Улуғбек» монументал асари якунлаб беради.

Almaty Museum of Arts — тўпламида дунёга машҳур рассомларнинг асарлари мавжуд бўлган Марказий Осиёдаги биринчи ва ҳозирча ягона музей. Улкан ҳайкаллар ва инсталляциялар нафақат ички хоналарда, балки бинога туташ ҳудудда ҳам жойлашган бўлиб, унинг маданий муассаса эканига ишора қилади.

Кўчада учта арт-объект ўрнатилган. «Препозиция»ни яратишга берлинлик рассом Алисия Квадени Манғистаудаги «шарлар водийси» деб номланувчи Ториш жарлигидаги манзара илҳомлантирган. 16 та улкан тош шар ва металл қурилмадан иборат композиция фазо, тортишиш кучи ва инсоннинг коинотдаги ўрни ҳақидаги шоирона мулоҳазани ифодалайди.

Британо-нигериялик рассом Йинка Шонибаре музей учун 8 метрли «Шамол ҳайкали»ни яратди, у ҳилпираётган елканни эслатади. Унинг юзаси қўл иши ёрдамида Африка анкара матоларидан илҳомланган ёрқин нақшлар билан безатилган бўлиб, муаллиф уларни Африка ўзига хослиги ва унинг мустамлака ўтмиши рамзи сифатида қўллайди.

Шамол Шонибаре — учун ҳаракат ва кўчиш рамзи. Инсон йўлга чиқар экан, ўзи билан нафақат буюмларни, балки одатлар, дунёқараш ва маданиятни ҳам олиб кетади. Булар вақт ўтиши билан ўзгариб, атроф-муҳитга таъсир кўрсатади.

Испаниялик ҳайкалтарош Жауме Пленсанинг улуғвор «Надэс» асари Ал-Фаробий ва Назарбоев шоҳкўчалари чорраҳасида ўрнатилган. Анъанавий қозоқча соч ўримли қизнинг 12 метрлик портрети юмуқ кўзлари туфайли қисқа вақт ичида мемларга сабаб бўлиб улгурди- ижтимоий тармоқларда у чорраҳадаги тирбандликдан чарчаган, деб ҳазил қилишмоқда. Ҳайкал шовқинли шаҳар ўртасида баъзан тўхтаб, ўзингизга бир лаҳзалик сукут ҳадъя этиш қанчалик муҳимлигини эслатгани билан кўпчилик олмаоталиклар қалбидан жой олди.

Музей томи остида жойлаштирилган энг катта асар замонавий ҳайкалтарошларнинг энг машҳурларидан бири, ўтган йили вафот этган америкалик Ричард Серранинг (1938−2024) «Чорраҳа» асари бўлиб, у ижодкорнинг сўнгги асаридир. Умумий оғирлиги 155 тонна бўлган занг эффекти берилган эгилган пўлат листлардан ясалган йирик инсталляция томошабинларга сайр қилиш таклиф этиладиган лабиринтнинг бир қисмини эслатади.

Асар билан ўзаро таъсир Серра ижодини тушунишнинг калитидир. Ҳайкалтарошнинг асосий мавзуси ҳар доим ҳаракат бўлган. Инсталляция ўзининг динамик шакли билан ҳаракатни нафақат ифодалайди, балки ичкарисида бўлганлар ёрдамида уни яратади ҳам.

Немис рассоми Ансельм Кифер ўзининг «Бу асарлар ёниб кетганда, ниҳоят оз бўлса-да ёруғлик бахш этади» номли улкан полотносини биринчи марта 2022 йилда Венеция биенналесида Палаззо Дуcале кўргазмасида намойиш этган. Уни ўша ерда Нурлан Смагулов ҳам кўрган ва сотиб олган.

Кифер асарнинг номини венециялик файласуф Андреа Эмодан вайронагарчилик — бу якун эмас, балки янги бошланиш, деган ғоя билан бирга олган.

Полотнодан чиқиб турган ёндирилган китоблар Рэй Брэдберининг «Фаренгейт бўйича 451 даража» антиутопияси билан бевосита боғлиқликни келтириб чиқаради. Рассом уларни урушларнинг моҳиятини тушунтирувчи ва инсониятни тарих такрорланишга маҳкум эканлиги ҳақида огоҳлантирувчи хотира ташувчилари сифатида кўради.

Кифер нафақат муқаррар ҳалокат ҳиссини яратади, балки уни томошабинлар олдида аён қилади. Фақат тасвирланган қиёматга нисбатан тинч ҳозирги замондан назар ташлашгина инсониятнинг тўхтаб, вайрон қилиш эмас, балки яратиш йўлини танлашга қодир эканлигига умид уйғотади.

Музей коллекциясидаги замонавий санъат йўналиши сифатида видео-арт америкалик рассом, медиа санъатининг асосчиларидан бири Билл Виоланинг (1951−2024) «Бекатлар» (18+) инсталляцияси билан тақдим этилган. Бешта видео-проекцияли экран ва бешта қора гранит плиталардан иборат асар билан танишиш мутлақ қоронғу хонада ўтказилади.

«Бекатлар» — XIII аср сўфий мутафаккири Жалолиддин Румий шеъриятига ҳамоҳанг бўлган руҳларнинг саёҳати ҳақидаги мулоҳазадир. Виола шоирнинг «Маҳзун бўлма. Йўқотган нарсанг бошқа шаклда қайтиб келади», деган фикрини экранларда гавдалантиради. Томошабинлар сувдаги яланғоч инсон таналарининг ҳаёт ва ўлим оралиғини ифодаловчи медитатив ҳаракатини кузатадилар.

Жисмоний ва руҳий алоқани видео-проекциялар акс эттирилган гранит плиталар тасвирлашга ёрдам беради. Улар айланма бўлиб, бу ўз навбатида, инсталляциядаги қайта туғилиш мавзусини очиб беради. Ҳар сафар таналар сувга тушганда, фазода шовқин эшитилади, бу эса томошабинларни инсон ҳаётининг ўткинчи циклини сокин кузатиш ҳолатидан чиқаради.

Музей коллекциясининг хорижий қисми билан танишиш ҳозирда яшаётган рассомлар орасида энг машҳур ва қимматлиси бўлган япон рассоми Яёи Кусаманинг «Муҳаббат чорлайди» номли кўзгули инсталляцияси жойлашган хона билан якунланади. Дунё унга ранг-баранг ёки бир хил рангдаги нуқтали нақшлари учун «нуқталар қироличаси» унвонини берган. Бу услуб болалигида пайдо бўлган — 10 ёшидан Кусама ёруғлик чақнашлари ва нуқталар билан кечадиган галлюцинациялар ва васвасадан азият чеккан. Психиатр маслаҳати билан улардан қутулиш учун кўрганларини чиза бошлаган.

Рассом бўлиш истаги уни АҚШга етаклаган, у ерда Яёи Кусаманинг сюрреалистик ижоди катта қизиқиш уйғотган. У рангтасвирдан ҳайкалтарошлик ва инсталляцияларга ўтган, уларда ички қўрқувлари ва васвасалари акс этган.

Кичик шакллар етарли бўлмагач, рассом макон ва чегаралар билан ишлай бошлаган. Шундай қилиб, «чегарасиз дунёлар» — нуқтали иммерсив кўзгу хоналар ва бошқа ўзига хос элементлар: қовоқлар, пайпаслагичлар пайдо бўлган. ALMA`да тақдим этилган «Муҳаббат чорлайди» (2013) инсталляцияси шулардан биридир. Кусаманинг бошқа «дунёлари»дан уни овоз жўрлигининг мавжудлиги ажратиб туради — хонага ташриф буюрганлар рассомнинг ўзи ёзган шеърини япон тилида ўқиётган овозини эшитадилар.

ALMA ўзини очиқ ва оммабоп музей сифатида намоён этади. Бу нарх сиёсатида акс этган: оддий чипта нархи 2000 тенге (3,6 доллар ёки 45 минг сўм), имтиёзли (мактаб ўқувчилари, талабалар, нафақахўрлар ва кўп болали оилалар учун / тасдиқловчи ҳужжатлар тақдим этилганда) — 500 тенге (1 доллардан кам ёки 11 минг сўм). 7 ёшгача бўлган болалар учун кириш бепул.

Чипталарни Almaty Museum of Arts расмий сайтидан харид қилиш мумкин.

Музей ҳафтада олти кун очиқ: сешанбадан якшанбагача. Иш вақти: 11:00 дан 20:00 гача. Байрам кунлари жадвал ўзгариши мумкин.